Παῦλος Ἰωάννου (Μητροπολίτης Σισανίου καὶ Σιατίστης)
-Πῶς ὁ Χριστὸς μὲ τὴ Γέννησή του ἀναγεννᾶ τὴν ἀνθρώπινη φύση μας;
Κατ’ ἀρχὴν σᾶς εὐχαριστῶ θερμὰ πού μου δίνετε τὴν δυνατότητα νὰ ἐπικοινωνήσω μὲ τοὺς ἐκλεκτοὺς ἀναγνῶστες σας καὶ μάλιστα καθ’ ὁδὸν καὶ ἐν πορείᾳ πρὸς τὴν Μητρόπολη τῶν ἑορτῶν, τὰ Χριστούγεννα.
Εἶναι σημαντικὸ νὰ κατανοήσουμε ὅτι τὰ γεγονότα τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ εἶναι γεγονότα τῆς προσωπικῆς μας ζωῆς καὶ ἱστορίας. Μᾶς ἀφοροῦν ἄμεσα καὶ προσωπικά. Ἔρχονται νὰ ἀπαντήσουν στὰ πιὸ καίρια ὑπαρξιακά μας ἐρωτήματα καὶ νὰ θεραπεύσουν τὶς πληγές μας. Ἀκόμη ἔρχονται νὰ ἑρμηνεύσουν τὰ γεγονότα τοῦ σήμερα.
Ἡ πτώση τοῦ ἀνθρώπου δὲν ἦταν μία ἠθικὴ παράβαση, ἀλλὰ ἕνας ὀντολογικὸς ἀκρωτηριασμὸς τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως. Ὁ πειρασμὸς τοῦ πρώτου ἀνθρώπου ἦταν ἐὰν θὰ θεωθεῖ διὰ τῆς κοινωνίας του μὲ τὸ Θεὸ ἤ αὐτονομημένος ἀπὸ τὸν Θεό. Μιλᾶμε γιὰ τὸ προπατορικὸ ἁμάρτημα λησμονώντας ὅμως τὸ οὐσιαστικὸ περιεχόμενο τῆς λέξεως ἁμαρτία.
Τὸ ρῆμα ἁμαρτάνω σημαίνει ἀποτυχαίνω, κάνω λάθος. Ἁμαρτία λοιπὸν σημαίνει ἀποτυχία. Ποιὰ λοιπὸν εἶναι ἡ ἁμαρτία, δηλαδὴ ἡ ἀποτυχία, τοῦ πρώτου ἀνθρώπου;
Ὁ Ἀδὰμ ἐπεχείρησε νὰ γίνει Θεός, χωρὶς τὸν Θεό, ἀλλὰ ἀπέτυχε. Ἀντὶ νὰ θεωθεῖ ὑπέταξε τὴν ζωή του στὴν φθορά, στὸν πόνο καὶ τελικὰ στὸν θάνατο. Εἶναι σημαντικὸ νὰ κατανοήσουμε ὅτι ὁ Θεὸς δὲν δημιούργησε τίποτα ἀπὸ αὐτά. Ἡ φθορά, ὁ πόνος καὶ ὁ θάνατος ἦταν ἀνύπαρκτα στὴν κατάσταση τῆς ἀρχέγονης δικαιοσύνης, δηλαδὴ στὴν ζωὴ πρὸ τῆς πτώσεως.
Ἡ πτώση λοιπὸν ὁδήγησε στὴν ἔκπτωση ἀπὸ τὴν κοινωνία μὲ τὸν Τριαδικὸ Θεὸ καὶ στὴν ὀντολογικὴ διαφθορὰ τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως. Ὁ ἄνθρωπος ἐπεχείρησε πολλὲς φορὲς μέσα στὴν ἱστορία νὰ ὑπερβεῖ τὴν θνητότητά του, ἀλλὰ ματαίως. Αὐτὴ ἡ ματαιότητα τῆς αὐτοσωτηρίας συνειδητοποιεῖται σὲ δύο ἐκφραστικὰ κείμενα τῆς ἀρχαιοελληνικῆς παραδόσεώς μας.
Στὸ ποίημα τοῦ Διγενῆ Ἀκρίτα. Ὁ Διγενὴς εἶναι ὁ δυνατὸς ἄνθρωπος ποὺ νικᾶ ὅποιον ἐπιχειρεῖ νὰ παλέψει μαζί του. Ἔρχεται ὅμως ἡ στιγμὴ ποὺ θὰ παλέψει μὲ τὸν χάρο στὰ μαρμαρένια ἁλώνια. Ἐκεῖ γιὰ πρώτη φορὰ ὁ Διγενὴς θὰ νικηθεῖ. Ἐκεῖ γιὰ μία ἀκόμη φορὰ ὁ θάνατος θὰ νικήσει.
Τὸ δεύτερο κείμενο εἶναι ἡ Τραγωδία τοῦ Αἰσχύλου «ὁ Προμηθέας Δεσμώτης». Καταδικασμένος ὁ Προμηθέας νὰ εἶναι δεμένος στὸν Καύκασο γιατί ἐπεχείρησε νὰ κλέψει τὸ ἱερὸν πῦρ ἀπὸ τοὺς Θεοὺς καὶ καθὼς ἕνα ὄρνεο κατὰ καιροὺς τοῦ κατατρώγει τὸ συκώτι μάταια ἀγωνίζεται νὰ ἐλευθερωθεῖ. Ὁ Ἑρμῆς ποὺ περνάει ἀπὸ ἐκεῖ καὶ βλέπει τὸ μαρτύριό του τοῦ λέγει: «Ποτὲ δὲν θὰ πάρουν τέλος τὰ δεινά σου ἐκτὸς ἂν ὁ Θεὸς σὲ λυπηθεῖ καὶ στείλει κάποιον δικό του νὰ σὲ σώσει». Αὐτὴ ἡ συνειδητοποίηση τῆς ἀδυναμίας γιὰ αὐτοσωτηρία ὁρίζει τὸ «πλήρωμα τοῦ χρόνου», τὸν κατάλληλο καιρὸ κατὰ τὸν ὁποῖο ὁ Θεὸς στέλνει κάποιο δικό Του.
Ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ γίνεται ἄνθρωπος, προσλαμβάνει τὴν ἀνθρώπινη φύση μας γιὰ νὰ τὴν θεραπεύσει. Τὰ Χριστούγεννα, στὰ ἄχραντα σπλάχνα τῆς Θεοτόκου, ἡ ἀνθρώπινη φύση μας μπολιάζεται μὲ τὸ θεϊκὸ μπόλι.
Ὁ Χριστὸς εἶναι ὁ Σωτήρας ὄχι μὲ κάτι ποὺ κάνει, ἀλλὰ μὲ αὐτὸ ποὺ Εἶναι. Στὸ πρόσωπό του ἐνώνεται ἀσύγχυτα καὶ ἀδιαίρετα ὁ Θεὸς μὲ τὸν ἄνθρωπο. Ἡ ἕνωση εἶναι ἀσύγχυτη. Τὸ κάθε πρόσωπο διατηρεῖ τὴν ἑτερότητά του. Αὐτὸ σημαίνει τὸ σεβασμὸ τῆς ἀνθρώπινης ἐλευθερίας, ἀλλὰ καὶ ἀδιαίρετη. Ὅσο ἡ ἀνθρώπινη φύση μας κοινωνεῖ μὲ τὸ Θεὸ εἰς τὸ Πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ θάνατος ἔχει νικηθεῖ καὶ ὁ ἄνθρωπος ἐν Χριστῷ καὶ διὰ τοῦ Χριστοῦ ὑπερβαίνει τὴν θνητότητα.
-Στὴν Ἁγία Γραφὴ οἱ προφῆτες μιλοῦν γιὰ τὴν Γέννηση τοῦ Χριστοῦ. Αὐτὸ δὲν εἶναι ἕνα μόνιμο θαῦμα;
Πολὺ σωστὰ τὸ ἐπισημαίνετε μὲ τὴν ἐρώτησή σας. Ὁ Χριστὸς εἶναι τὸ μοναδικὸ πρόσωπο μέσα στὴν ἱστορία τοῦ Ὁποίου ὄχι μόνο ἡ Γέννηση, ἀλλὰ ὁλόκληρη ἡ ζωή, ὁ σταυρικός Του θάνατος καὶ ἡ Ἀνάστασή Του προφητεύθηκαν αἰῶνες ὁλόκληρους πρὶν ἀπὸ τὴν ἐμφάνισή Του στὴ γῆ.
Οἱ προφητεῖες μάλιστα ἀναφέρονται καὶ σὲ λεπτομέρειες τῆς ζωῆς Του. Ὁ προφήτης Ἠσαίας 800 χρόνια πρίν, ὁμιλεῖ μὲ πολὺ καθαρὸ τρόπο διὰ τὴν ἐκ τῆς Παρθένου Μαρίας Γέννησή Του σὰν νὰ τὴν βλέπει μπροστά του «Ἰδοὺ ἡ Παρθένος ἐν γαστρι ἕξει καὶ τέξεται υἱὸν καὶ καλέσουσι τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἐμμανουὴλ ὅ ἐστι μεθερμηνευόμενον, μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεός».
Δὲν ἀναφέρεται ἁπλῶς σὲ μία ἐκ Παρθένου Γέννηση ἑνὸς βρέφους, ἀλλὰ προσδιορίζει μὲ ἀπόλυτη ἀκρίβεια τὴν ταυτότητά του. Εἶναι ὁ Ἐμμανουήλ, ὁ Θεὸς ποὺ εἶναι πλέον μαζί μας. Οἱ προφητεῖες εἶναι ὁ μεγάλος ὀγκόλιθος τῆς ἱστορικῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ μέσα στὸν κόσμο.
Βλέπετε ἄλλωστε πόσο ἔντονο εἶναι τὸ ἐνδιαφέρον νὰ ἑρμηνεύσουμε τὸ παρὸν καὶ τὸ μέλλον διὰ τοῦ μοναδικοῦ προφητικοῦ βιβλίου τῆς Καινῆς Διαθήκης, τὴν Ἀποκάλυψη τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου.
-Ποιὰ εἶναι ἡ πνευματικὴ ἀναγεννητικὴ ἐμπειρία τῆς Γέννησης τοῦ Χριστοῦ;
Ἡ σάρκωση τοῦ Θεοῦ νοηματίζει τὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου. Ἔξω ἀπὸ τὸν Χριστὸ ἡ ζωὴ δὲν ἔχει νόημα γιατί τέλος της εἶναι ὁ θάνατος. Ἡ διάρκεια τῶν χρόνων τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου δὲν ἔχει νόημα, ἀφοῦ τὸ τέλος θὰ εἶναι ὁ θάνατος καὶ ἡ ὥρα του εἶναι ἀβέβαιη.
Χωρὶς τὴν πρόσληψη τῆς ἀνθρώπινης φύσης ἀπὸ τὸ Θεό, τὴν κάθε μέρα τὸ ἃ-σκοπο θὰ συναγωνίζεται τὸ παράλογο, ἀλλὰ τὸν ἀγώνα θὰ τὸν κερδίζει πάντα τὸ τραγικό. Ἡ σάρκωση τοῦ Θεοῦ ἀφαιρεῖ τὴν ἀλογία ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο. Τὰ Χριστούγεννα «ὁ Λόγος σὰρξ ἐγένετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν.
Ἡ χάρις καὶ ἡ ἀλήθεια διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐγένετο» θὰ μᾶς πεῖ ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης. Κάθε φορὰ ποὺ τελοῦμε τὴ Θεία Λειτουργία βιώνουμε τὰ Χριστούγεννα, καθὼς σὲ κάθε Λειτουργία προσφέρουμε τὴ ζωή μας στὸ Θεὸ μέσα ἀπὸ τὰ εἴδη τοῦ ἄρτου καὶ τοῦ οἴνου γιὰ νὰ γίνουν διὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος Σῶμα καὶ Αἷμα Χριστοῦ, ζωὴ τοῦ Χριστοῦ ἡ ὁποία προσφέρεται πρὸς κοινωνία στὸν ἄνθρωπο.
Στὸ ἐρώτημα λοιπὸν πῶς ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ θὰ γίνει ἐμπειρία τῆς ζωῆς τοῦ καθενός μας ἡ ἀπάντηση εἶναι μία. Μὲ τὴν ἔνταξή μας τὴν ὀργανικὴ στὴ ζωὴ τοῦ Χριστοῦ μέσα ἀπὸ τὴ λατρεία τῆς Ἐκκλησίας. Στὸ Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας ὁ Χριστὸς ἀνακλίνεται στὴν καρδία μας σὰν σὲ φάτνη.
Ἡ προσπάθεια ἡ δική μας εἶναι νὰ εὐπρεπίζουμε διαρκῶς τὴν φάτνη-καρδιά μας μὲ τὴν ἄσκηση, τὴ νήψη, τὴν ἐγρήγορση τὴν πνευματική. Μὲ αὐτὲς τὶς προϋποθέσεις ὁ ἄνθρωπος ἀναγεννᾶται ὀντολογικὰ καὶ φανερώνει στὴν καθημερινότητά του τὴν ζωὴ τοῦ Χριστοῦ. Αὐτὴ τὴν ἀλήθεια τὴν φανερώνουν ὅλοι οἱ Ἅγιοι.
Ὅσοι γνωρίσαμε στὴν σύγχρονη ἐποχὴ μορφὲς ὅπως ὁ π. Παίσιος, ὁ π. Πορφύριος, ὁ π. Ἰάκωβος, ὁ π. Σωφρόνιος, ὁ Παπὰ-Ἐφραὶμ καὶ τόσοι ἄλλοι νοιώθουμε πόσο ἀληθινὸ εἶναι αὐτό. Ἡ παρουσία τους καὶ τὸ πέρασμά τους ἀπὸ τὸν κόσμο δείχνει στὸν καθένα τὸν τρόπο ποὺ ἐσωτερικεύει τὴν Γέννηση τοῦ Χριστοῦ, τὴν καθιστᾶ γεγονὸς τῆς δικῆς του ζωῆς καὶ ἀναγεννᾶται ὄχι συμβολικά, ἀλλὰ οὐσιαστικά.
-Πῶς ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ ἀπαντᾶ στὰ ἐρωτήματα: Ποιὸς εἶμαι; ἀπὸ ποῦ ἔρχομαι; Ποῦ πάω;
Τὰ Χριστούγεννα ὁ Θεὸς γίνεται ἄνθρωπος. Στὸ ἐρώτημα: γιατί ὁ Θεὸς γίνεται ἄνθρωπος; ὅλη ἡ πατερικὴ θεολογία ἀπαντᾶ: Γιὰ νὰ κάνει τὸν ἄνθρωπο Θεό. Ἡ σάρκωση τοῦ Θεοῦ φανερώνει τὴν μεγαλωσύνη καὶ τὴν μοναδικότητα τοῦ ἀνθρώπου. Πόσο ἀξίζει ἕνας ἄνθρωπος; Τόσο, ὥστε ὁ Θεὸς γίνεται ἄνθρωπος γιὰ χάρη του. Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ εἶναι τὸ μέτρο τῆς ἀνθρώπινης ἀξίας.
Ἐὰν ἀφαιρέσουμε αὐτὸ τὸ μέτρο τότε ὁ ἄνθρωπος παραμένει ἕνα ἀντικείμενο. Ἡ ἱστορία ἔχει ἀποδείξει ὅτι ὅσοι στὸ διάβα της εἶχαν στόχο τὸν Θεό, στὴν πραγματικότητα εἶχαν στόχο τὸν ἄνθρωπο. Ἡ πίστη στὸ Χριστὸ πολεμήθηκε γιὰ νὰ κρημνίσει τὴν ἀξία τοῦ ἀνθρώπου.
Βλέπουμε στὶς μέρες μας τὸν εὐτελισμὸ καὶ τὴν ὑποτίμηση τοῦ ἀνθρώπινου προσώπου. Οἱ ἀπρόσωπες δυνάμεις τῆς οἰκονομίας, τῆς παραγωγῆς καὶ τῆς κατανάλωσης ἀχρήστευσαν τὸν ἄνθρωπο. Ὁ ἄνθρωπος λογαριάζεται σὰν καταναλωτικὴ μονάδα, σὰν ἕνα γρανάζι σὲ μία μηχανή. Βλέπετε ὅτι οὔτε ἡ παιδεία μας ὑπολήπτεται τὸν ἄνθρωπο. Στοχεύει στὸ μυαλό του ἤ στὰ χέρια του ἀλλὰ ὄχι στὴν προσωπικότητά του καὶ γι’αὐτὸ τὰ παιδιὰ μας ἀπορρίπτουν αὐτὴ τὴν παιδεία. Σκεπτόμαστε νὰ τὴν συνδέσουμε μὲ τὴν παραγωγὴ τὴν στιγμὴ ποὺ τὴν ἔχουμε ἀποσυνδέσει ἀπὸ τὴν ἀγωγή.
Ἐνθυμοῦμαι, πρὶν πολλὰ χρόνια, εἶχα προσκληθεῖ στὸ Πολυτεχνεῖο τῆς Ξάνθης ἀπὸ τοὺς φοιτητὲς γιὰ νὰ κάνω μία ὁμιλία. Στὰ πλαίσια αὐτῆς τῆς ἐπίσκεψης εἶχα μία συνάντηση στὴν ἕδρα τῆς ἀστροφυσικῆς μὲ μία ὁμάδα τότε βοηθῶν ποὺ σήμερα διαπρέπουν ὡς καθηγηταὶ καὶ τιμοῦν τὴν ἐπιστήμη καὶ τὴ χώρα μας ἐντὸς καὶ ἐκτὸς Ἑλλάδος.
Οἱ ἐκκολαπτόμενοι –τότε- ἐπιστήμονές μοῦ ἔθεσαν, μεταξὺ τῶν ἄλλων, τὸ ἐρώτημα: «Τί νόημα ἔχει ἡ ἐπιστήμη μας; Γιά μᾶς, γιὰ τὴν ἐπιστήμη μας, μοῦ εἶπαν, ὁ ἄνθρωπος εἶναι πρωτόνια, νετρόνια, ἠλεκτρόνια. Ἀλλὰ πρωτόνια, νετρόνια, ἠλεκτρόνια εἶναι καὶ τὰ ζῶα.
Γιατί λοιπὸν νὰ ὑπολογίσουμε τὸν ἄνθρωπο. Μόνο στὴ σκέψη ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι σφραγισμένος μὲ τὴν σφραγίδα τοῦ Θεοῦ ἀντιλαμβανόμεθα τὴν εὐθύνη μας γιὰ νὰ μὴν χρησιμοποιήσουμε τὴν ἐπιστήμη μας ἐναντίον τοῦ ἄνθρωπου».
Ὁ Θεάνθρωπος ἀποκαλύπτει ποιὸς εἶναι ὁ ἄνθρωπος. Φανερώνει ὅτι ἡ ἀρχὴ τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ πορεία τοῦ ἀνθρώπου δὲν εἶναι πρὸς τὸ μηδὲν καὶ τὸ πουθενὰ ἀλλὰ πρὸς τὴν θέωση τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴν μετοχή του στὴ βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεὸς μπαίνει μέσα στὸ χρόνο μας σὰν ἕνα βρέφος γιὰ νὰ μᾶς φανερώσει τὴν μεγαλωσύνη τοῦ κάθε παιδιοῦ. Αὐτὴν ποὺ τόσο εὔκολα ξεχνᾶμε, αὐτὴν ποὺ τόσο ἐγκληματικὰ καταστρέφουμε μέσα ἀπὸ τὴν διαδικασία τῆς ἐκτρώσεως.
-Ἡ φανέρωση τοῦ ἴδιου τοῦ Θεοῦ στὸ πρόσωπο τοῦ Μεσσία ἑνώνει τὴν γῆ μὲ τὸν οὐρανό; Τὸ σκοτάδι μὲ τὸ φῶς;
Ἡ φανέρωση τοῦ Θεοῦ στὸ πρόσωπο τοῦ Μεσσία ὄντως ἑνώνει τὴν γῆ μὲ τὸν οὐρανό, τὸν ἄνθρωπο μὲ τὸ Θεό, ἀλλὰ ὄχι τὸ σκοτάδι μὲ τὸ φῶς. Τὸ φῶς τῆς Θεογνωσίας διαλύει τὸ σκοτάδι, φωτίζει καὶ νοηματίζει τὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου.
Στὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ κοινωνεῖ τὸ κτιστὸ μὲ τὸ ἄκτιστο, τὸ θνητὸ μὲ τὸ ἀθάνατο. Τὸ κτιστό, ἡ κτιστὴ καὶ ὑποταγμένη στὴ φθορὰ ἀνθρώπινη φύση μας κοινωνώντας μὲ τὸν ἄκτιστο Θεὸ ὑπερβαίνει τὴν κτιστότητα καὶ τὴν θνητότητά της καὶ ἀχρηστεύει τὸν ἔσχατο δυνάστη τῆς ἀνθρώπινης φύσης ποὺ εἶναι ὁ θάνατος.
Ὁ οὐρανὸς στήνει τὴν σκηνή του στὴ γῆ καὶ ἀνανεώνει τὴ ζωή της. Ἡ σκηνὴ τοῦ Θεοῦ μέσα στὸν κόσμο εἶναι ἡ Ἐκκλησία Του. Ὁ Χριστὸς εἶναι πλέον τὸ φῶς τὸ ἀληθινὸ ποὺ φωτίζει κάθε ἄνθρωπο ποὺ ἔρχεται στὸν κόσμο καὶ τοῦ ἀποκαλύπτει τὸ νόημα τῆς ζωῆς του καὶ τὴν κλήση τὴν ὁποία ἔλαβε, τὴν κλήση τῆς θεώσεώς του.
Μὲ τὸ Μυστήριο τοῦ Ἁγίου Βαπτίσματος ὁ ἄνθρωπος μπολιάζεται στὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ καὶ γίνεται κοινωνὸς τῆς ζωῆς του. Μὲ τὸ μπόλιασμα αὐτὸ ὁ ἄνθρωπος γίνεται πιὸ δυνατὸς καὶ ἀπὸ τὸν θάνατο καὶ ἀπὸ τὸν διάβολο. Καλεῖται, μέσα στὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, τὴν Ἐκκλησία, νὰ ἀλληλοπεριχωρηθεῖ μὲ τοὺς ἄλλους ἀδελφοὺς καὶ νὰ συγκροτήσουν τὴν κοινωνία τῶν προσώπων ὡς μία ἀγαπητικὴ κοινωνία κατὰ τὸ πρότυπο τῆς Τριαδικῆς.
Τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Σάρτρ ἔλεγε: «οἱ ἄλλοι εἶναι ἡ κόλασή μου!» ὁ Ἅγιος Σεραφεὶμ τοῦ Σαρὼφ ὅποιον συναντοῦσε στὸ δρόμο του τὸν προσφωνοῦσε μὲ τὰ λόγια: «Χριστὸς ἀνέστη! χαρά μου!».
Βλέπετε, γιὰ τὸν ἕνα, ὁ ἄλλος εἶναι ἡ κόλασή του! γιὰ τὸν ἅγιο Σεραφείμ, ὁ ἄλλος εἶναι ἡ χαρά του! καὶ γιὰ σύνολη τὴν ἀσκητικὴ παράδοση: «εἶδες τὸν ἀδελφό σου, εἶδες τὸν Θεόν σου». Μία καίρια καὶ ἀπόλυτη διάκριση ἀνάμεσα στὸ σκοτάδι καὶ στὸ φῶς.
-Πεῖτε μας, τέλος, πῶς ἕνας Χριστιανὸς μπορεῖ νὰ ζήσει βιωματικὰ τὴν Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καὶ ὄχι ἐθιμοτυπικά;
Τὸ ἐρώτημά σας μοῦ θυμίζει μία παλαιότερη ἐκπομπή μου σὲ ραδιόφωνο τῆς ἰδιαίτερης πατρίδας μου. Ἤμουν καλεσμένος ἀπὸ μία δημοσιογράφο γιὰ ἄσχετο θέμα. Ξεκινώντας τὴν ἐκπομπή, ἦταν ἡ ἑβδομάδα ἡ μετὰ τὰ Θεοφάνεια, μοῦ εἶπε: «Πρὶν ξεκινήσουμε τὴν ἐκπομπὴ μας θέλω νὰ σᾶς θέσω ἕνα προσωπικό μου ἐρώτημα. Χθὲς τὸ ἀπόγευμα εἶχαν ἔλθει στὸ σπίτι μου μερικὲς φίλες γιὰ νὰ πιοῦμε καφέ. Συνειδητοποιήσαμε ὅλες ὅτι οἱ γιορτὲς εἶχαν περάσει καὶ ἐμεῖς δὲν εἴχαμε καταλάβει σχεδὸν τίποτα. Κάναμε ἕνα ἀπολογισμὸ καὶ διαπιστώσαμε ὅτι καὶ οἰκονομικὰ καὶ ψυχολογικὰ καὶ πνευματικὰ εἴμασταν χαμένες καὶ μάλιστα νοιώθαμε μία κατάθλιψη νὰ μᾶς βαραίνει. Πεῖτε μου κάτι γι’ αὐτό!».
Τὴν ἐρώτησα πῶς πέρασε τὰ Χριστούγεννα καὶ μοῦ εἶπε ὅτι τὴν παραμονὴ τὸ βράδυ μαζὶ μὲ κάποιες φιλικὲς οἰκογένειες εἶχαν πάει σὲ κάποιο κέντρο καὶ γύρισαν σχεδὸν ξημερώματα. Τὴν ρώτησα ἐὰν εἶχαν πάει στὴν Ἐκκλησία καὶ μοῦ ἀπάντησε ἀρνητικά. Τῆς ζήτησα νὰ σκεφθεῖ τί σχέση εἶχαν ὅλα αὐτὰ μὲ τὰ Χριστούγεννα.
Σὲ ποιοὺς χώρους ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ πῆγε, συνάντησε τὸν Χριστό. Γιατί θεωρεῖ ὅτι γιόρτασε Χριστούγεννα. Τῆς ἐξήγησα ὅτι οἱ ἑορτὲς ἔχουν ἀπὸ μόνες τους μία προσδοκία χαρᾶς καὶ ὅταν οἱ γιορτὲς περνᾶνε καὶ τὴ χαρὰ αὐτὴ δὲν τὴν ζοῦμε, γιατί τὶς ἑορτάζουμε μὲ λάθος τρόπο, τότε μετὰ τὶς ἑορτὲς ἡ κατάθλιψή μας γίνεται μεγαλύτερη· γι’αὐτὸ αὐτοὶ ποὺ μετὰ τὶς ἑορτὲς ἔχουν τὴν μεγαλύτερη πελατεία εἶναι οἱ ψυχίατροι.
Ξεκίνησα στὸ ἐρώτημά σας ἀπὸ ἕνα περιστατικὸ ἀρνητικὸ γιὰ νὰ καταλήξω στὴ θέση: Τὰ Χριστούγεννα εἶναι μία ἑορτὴ τῆς Ἐκκλησίας καὶ δὲν μποροῦμε νὰ τὴ ζήσουμε παρὰ μόνο στὴν Ἐκκλησία. Ἔξω ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία τὰ Χριστούγεννα δὲν λένε τίποτα στὸν ἄνθρωπο. Τὰ Χριστούγεννα εἶναι τὸ συγκλονιστικότερο γεγονὸς τῆς ἱστορίας. Ἡ ἱστορία τέμνεται στὰ δύο στὴν πρὸ καὶ μετὰ Χριστὸν ἐποχή.
Ζῶ μετὰ Χριστὸν σημαίνει ὅτι ζῶ μαζὶ μὲ τὸ Χριστό. Τὰ μεγάλα γεγονότα ἤ τὰ καταλαβαίνουμε καὶ ἐπηρεάζουν τὴ ζωή μας ἤ δὲν τὰ καταλαβαίνουμε καὶ μᾶς ξεπερνᾶνε καὶ μένουμε στὴν πνευματική μας φτώχεια. Ζῶ βιωματικὰ τὰ Χριστούγεννα σημαίνει ὅτι τὰ ζῶ μέσα στὴν Ἐκκλησία.
Προετοιμάζομαι μὲ τὴ νηστεία, ψηλαφῶ μὲ τὸ δικό τους φῶς τὸν κόσμο σήμερα, ἐκκλησιάζομαι καὶ μάλιστα τὴν ἡμέρα τῶν Χριστουγέννων, ἀφήνω τὴν καρδιά μου νὰ γλυκαθεῖ ἀπὸ τοὺς γλυκύτατους καὶ θεολογικότατους ὕμνους τῶν Χριστουγέννων, μετατρέπω τὴν καρδιά μου σὲ φάτνη ὅπου διὰ τῆς Θείας κοινωνίας ἀνακλίνεται ὁ ἀχώρητος Θεὸς καὶ ἔτσι ἐπιστρέφω στὸ σπίτι γιὰ νὰ ζήσω τὰ ἔθιμα ὄχι σὰν ξεκάρφωτες συνήθειες, ἀλλὰ σὰν συνέχεια τῆς οὐσιαστικῆς βιώσεως τῶν Χριστουγέννων.
Τὰ Χριστούγεννα δὲν σημαίνουν κατανάλωση, ἀλλὰ σοβαρότητα καὶ προβληματισμό. Τὰ Χριστούγεννα γιὰ μία ἀκόμη φορὰ στέλνουν τὸ μήνυμα σ’ ἕνα κόσμο ποὺ παραπαίει.Ἡ σωτηρία τοῦ κόσμου καὶ τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἔργο τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ καὶ ὄχι τῶν δικῶν μᾶς ἱκανοτήτων. Ἡ κένωση-ταπείνωση τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ μοναδικὴ ὁδὸς γιὰ τὸ σύγχρονο ἄνθρωπο γιὰ νὰ βρεῖ τὸν χαμένο ἑαυτό του καὶ νὰ συναντήσει ἀγαπητικὰ τὸν συνάνθρωπό του.
http://www.enromiosini.gr
.jpg)
.jpg)
