Ο oρθόδοξος ελληνισμός του Λιβάνου χρονολογείται από τον 19ο αιώνα και ενισχύθηκε κατά την περίοδο της Μικρασιατικής Καταστροφής (από τη Σμύρνη και την Κωνσταντινούπολη) και κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Είναι αξιοσημείωτο ότι η πρώτη ελληνική κοινότητα με την επωνυμία "Φιλόπτωχος Ελληνική Κοινότης Βηρυττού" (σύμφωνα με στοιχεία του ενημερωτικού δελτίου Greek community of Beirut) ιδρύθηκε πολύ πριν από την ανεξαρτησία του Λιβάνου, με άδεια της τότε Λιβανέζικης κυβέρνησης και της Γαλλικής αρμοστείας, το 1926. Αμέσως ακολούθησε η "Αστική Ελληνική Σχολή" και η ίδρυση της "Ενωσης Ελληνίδων Κυριών" και του αθλητικού συλλόγου "Αετός", ο οποίος εξελίχθηκε αργότερα στην "Ελληνική Λέσχη Βηρυττού".
Σύμφωνα με τις πηγές της ελληνικής πρεσβείας, η εγγεγραμμένη ελληνική κοινότητα σήμερα ανέρχεται στους 3.000 κατοίκους. Κυριότερη ίσως εστία ελληνοφωνίας στο Λίβανο αποτελούν οι κρητικής καταγωγής κάτοικοι της χώρας, οι οποίοι κατοικούν στο βόρειο Λίβανο και είναι, κατά πλειοψηφία, μουσουλμανικού δόγματος. Σύμφωνα με τα δεδομένα πραγματοποιηθείσης επιτόπιας ερευνάς μας (Τσοκαλίδου, 2000), οι ελληνόφωνες εστίες της χώρας συγκεντρώνονται κυρίως στην πρωτεύουσα Βηρυττό και την Τρίπολη του Β. Λιβάνου. Τέλος, εκτός από τους ελληνικής καταγωγής κατοίκους της χώρας, στο Λίβανο υπάρχει και ακαδημαϊκή εστία ελληνομάθειας, η θεολογική σχολή του Balamand στο Β. Λίβανο, η οποία προετοιμάζει ορθοδόξους ιερείς με υψηλό βαθμό ελληνομάθειας. Η σχολή αριθμεί 60 φοιτητές (ανάμεσά τους και λίγες φοιτήτριες), οι οποίοι παρακολουθούν κάθε μέρα μαθήματα στα Ελληνικά.
'Οπως προείπαμε, οι κυριότερες εστίες του ορθοδόξου ελληνισμού στο Λίβανο είναι η πρωτεύουσα Βηρυττός και η Τρίπολη του Β. Λιβάνου. Εκτός από την "Ελληνική Κοινότητα" υπάρχει και η "Ελληνική Λέσχη", με αυτόνομη διοίκηση, η οποία απαρτίζεται από νεαρά μέλη τής ελληνικής κοινότητας και διοργανώνει ξεχωριστές εκδηλώσεις για τη διατήρηση της ελληνικής ταυτότητας στο Λίβανο. Το σημερινό σχολείο της ελληνικής κοινότητας Βηρυττού ενισχύεται από την ελληνική πολιτεία με αποστολή αποσπασμένου δασκάλου, αλλά συντηρείται αποκλειστικά από την ελληνική κοινότητα Βηρυττού.
Στην Τρίπολη του Β. Λιβάνου λειτουργεί εδώ και 40 χρόνια Ελληνική Λέσχη, στην οποία συχνά λειτουργεί και σχολείο Ελληνικών. Είναι αξιοσημείωτο το ενδιαφέρον ατόμων μη-ελληνικής καταγωγής στο Λίβανο για την ελληνική γλώσσα, με την οποία μπορούν να αισθάνονται άνετα τόσο ο ορθόδοξος ντόπιος πληθυσμός (περίπου 15% του συνόλου), λόγω κοινού θρησκεύματος, αλλά και οι υπόλοιπες κοινωνικές ομάδες, που μαθαίνουν από νωρίς να εκτιμούν την ελληνική παράδοση, κυρίως για λόγους παλαιών ιστορικών δεσμών αλλά και γεωγραφικής εγγύτητας. Ταυτόχρονα, όμως, τα περιορισμένα μέσα που διαθέτουν τα ελληνικά κοινοτικά σχολεία (ιδίως η έλλειψη βιβλίων και εκπαιδευμένου διδακτικού προσωπικού) συνεπάγονται και χαμηλό επίπεδο ελληνομάθειας, ενώ έμφαση δίνεται σε επιφανειακά στοιχεία της ελληνικής κουλτούρας, όπως είναι οι χοροί και οι εθνικές γιορτές.
ο Κρητικός Σύνδεσμος ("Φιλανθρωπικός Κοινωνικός Λιβανέζικος Κρητικός Σύλλογος") ιδρύθηκε το 1996 στο επίνειο της Τρίπολης του Β. Λιβάνου, την Ελ Μίνα. Σύμφωνα με το καταστατικό τού συλλόγου, τα μέλη του αυτοπροσδιορίζονται ως πρόσφυγες από την Κρήτη (τέλη του 19ου-αρχές 20ου αι. με έτος ίδρυσης το 1897), οι οποίοι μετοίκησαν στο Λίβανο και ειδικά στις περιοχές τής Τρίπολης και της Ελ Μίνα. Σκοπός τους είναι η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και η επιτέλεση φιλανθρωπικού και κοινωνικού έργου, με τρόπο αφιλοκερδή και χωρίς πολιτικές επιδιώξεις. Αξιοσημείωτο είναι ότι στο καταστατικό του συνδέσμου δεν γίνεται καμμία αναφορά στο θρήσκευμα των μελών. Οι ίδιοι δηλώνουν ότι το γεγονός ότι ζουν σε μία πολυθρησκευτική κοινωνία έχει συντελέσει στη διαμόρφωση μιας ανεκτικής στάσης απέναντι στη θρησκεία.
Η ελληνική πρεσβεία τού Λιβάνου τούς αντιμετωπίζει συχνά με δυσπιστία, ενώ οι ίδιο νιώθουν ότι δεν καθιστούν αρκετά αισθητή την παρουσία τους ως ελληνόφωνη εστία της διασποράς παρ' όλο που εξακολουθούν να διατηρούν την κρητική τους συνείδηση και να επιθυμούν σχέσεις με την μητροπολιτική Ελλάδα. Ενδεικτικά, πολλοί δήλωσαν ότι, παρ' όλο που είναι μουσουλμάνοι, είναι μονογαμικοί και θεωρούν το διαζύγιο ντροπή, θέλοντας έτσι να αποδείξουν την προτίμησή τους σε κάποιες χριστιανικές ελληνικές παραδόσεις. Μέχρι να αρχίσει ο εμφύλιος πόλεμος στο Λίβανο (1975), η κοινότητά τους ήταν πολύ δεμένη και απόλυτα ενδογαμική. 'Επειτα όμως, πολλοί αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν και η κοινότητα διασπάστηκε, ενώ όπως τονίζουν οι ίδιοι, οι σχέσεις τους με τους Λιβανέζους συμπολίτες τους υπήρξαν πάντοτε άριστες. Η πλειοψηφία τής κοινότητας διατηρεί τα Ελληνικά σε ικανοποιητικό βαθμό, ενώ ένα μέρος της έχει μόνο παθητική γνώση της γλώσσας.
http://noctoc-noctoc.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου