ΙΕΡΕΣ ΑΓΡΥΠΝΙΕΣ

Ό γέρων Τιμόθεος ο Καψαλινός

Ή κάτω Καψάλα είναι τόπος πιο ήμερος, κοντά στην θάλασσα, το κλίμα είναι πιο γλυκό, τα φυτά πιο χαμηλά. Κυριαρχεί το πουρνάρι, ή σουσούρα και το πεύκο. Ή πρόσβαση στα κελιά της περιοχής είναι πιο εύκολη απ' ότι στην πάνω Καψάλα. Έδώ ζούσε ό γέρο-Τιμόθεος σ' ένα μικρό όμορφο κελλάκι.

Την πρώτη φορά με πήγε εκεί ό π. Γαβριήλ, πού ήταν κηπουρός στην Ιερά Μονή Σταυρονικήτα. Ήταν λίγο μεγαλύτερος στην ηλικία και με συμπαθούσε.

Έλα να σε πάω κάπου να δεις έναν χαρισματικό μοναχό.

Δηλαδή τί χάρισμα έχει; ρώτησα.

 Έ! τώρα..., μην ρωτάς ρε παιδί μου.

Δεν ρώτησα κι εγώ. Θυμήθηκα όμως τα λόγια πού είχε πει ό ηγούμενος μερικές μέρες πριν.

«Είναι και κάτι χαριτωμένα γεροντάκια πού δεν υποπτεύονται... τον εαυτό τους», εννοώντας ότι δεν αντιλαμβάνονται τον αγιασμό τους και τα πνευματικά χαρίσματα πού τούς έδωσε ό Θεός. Ή μεγάλη τους ταπείνωση τούς κλείνει τα μάτια... φαίνεται έτσι τούς προστατεύει ή Θεία

Χάρις από την υπερηφάνεια.

Όταν φτάσαμε στο κελί ό π. Γαβριήλ συμπεριφερόταν με μεγάλη συστολή. Εγώ άσχετος, δεν καταλάβαινα τίποτα. Είδα ένα γεροντάκι εκεί πέρα πού δεν μου έκανε καμία εντύπωση. Βαριόμουν κιόλας και ήθελα να φύγουμε γιατί είχα κουραστεί από την πεζοπορία.

Πέρασαν 5-6 χρόνια και βρέθηκα να ζω στην κάτω Καψάλα, στο κελί του π. Ισαάκ. Μια μέρα ό γέροντας μ' έστειλε να πάω φαγητό στον γέρο-Τιμόθεο. Χάρηκα πού θα τον ξαναέβλεπα. Τώρα κάτι είχα αρχίσει να υποψιάζομαι κι εγώ, γενικότερα για τα πνευματικά και ειδικότερα για τον π. Τιμόθεο.

Ό π. Π αίσιος μου είχε πει γι' αυτόν τα έξης:

Τον καιρό πού ζούσα στο κελί του πάπα-Τύχωνα γύριζα την περιοχή να δω τα γεροντάκια, μήπως έχουν καμία ανάγκη. Έτσι πήγα στον γέρο-Τιμόθεο.

Τί κάνεις γέροντα, είσαι καλά;

Καλά, πολύ καλά!

Έχεις καμιά ανάγκη; Θέλεις να σε βοηθήσω σε κάτι;

"Όχι, όχι δεν θέλω τίποτα. Παρ' όλο πού επέμενα δεν μου ζήτησε τίποτα.

Τί έφαγες σήμερα; τον ρωτάω.

"Α... σήμερα έφαγα κάτι μπριτζόλες... πά! πά!... τόσο μεγάλες, και έδειχνε με τα χέρια του.

(Οι μοναχοί δεν κρεοφαγούν... μ' αυτά τα λόγια ό π. Τιμόθεος ξεφτίλιζε τον εαυτό του, για να μην τον σέβεται ό π. Παΐσιος...)

Σκέφτηκα, είπε ό π. Παίσιος, ότι ίσως κάποιος εργάτης πού δουλεύει στο Αγιον Όρος, χτύπησε κανένα αγριογούρουνο με το τουφέκι και του έδωσε κανένα κομμάτι κρέας. Κάνω να φύγω και μετά σκέφτηκα να τον ρωτήσω.

Και που τις βρήκες τις μπριτζόλες γέρο-Τιμόθεε;

Ξαφνιάστηκε.

Να εκεί μπρέ... δίπλα στο πηγάδι έχει όσες θέλεις, πάρε άμα θές και έσύ... Έχει μερικές εκεί στο παράθυρο.

Με έπιασαν τα γέλια. Στο παράθυρο είχε... μανιτάρια, μεγάλα, καφέ. Αυτές ήταν... οι μπριτζόλες πού έφαγε ό π. Τιμόθεος. Γέλασα με τα χαριτωμένα καμώματα του... έτσι γνωριστήκαμε με τον γέρο-Τιμόθεο.

Μετά έμαθα γι' αυτόν. Ήταν από την Μικρά Ασία. Ήρθε πολύ νέος στο Αγιον Ορος και πήγε κατ' ευθείαν σε κελί... Δεν ήθελε να δουλεύει σε βαρείες δουλειές. Όχι γιατί ήταν τεμπέλης, αλλά γιατί έκανε οικονομία δυνάμεων για να μπορεί να κάνη τα μοναχικά του καθήκοντα και να αγρυπνεί τα βράδια.

Ή δουλειά πού δεχόταν να κάνει ήταν να φυλάη τις νύκτες τα κτήματα του μοναστηριού από τα μουλάρια. Εκείνο τον καιρό δεν υπήρχαν αυτό κινητά στο Όρος, οι μεταφορές γινόντουσαν μ μουλάρια, γι' αυτό υπήρχαν πολλά.

Τις νύχτες τα άφηναν ελεύθερα να βόσκουν και αυτά καμιά φορά χαλούσαν τούς φράχτες έμπαιναν μέσα στα κτήματα και χαλούσαν τού κήπους.

Γύριζε λοιπόν ό γέρο-Τιμόθεος όλη την νύχτα και χτυπούσε έναν τενεκέ να τρομάζουν τα ζώα, να φεύγουν μακριά από τούς φράχτες. Έτσι λοιπόν δούλευε και έκανε και την αγρυπνία του. Χτυπούσε τον τενεκέ και έλεγε και την νοερά προσευχή, το «Κύριε Ιησού Χριστέ έλέησόν με».

Αλλά και αυτή την δουλειά δεν την έκανε για μεγάλο διάστημα.

Ένα δύο μήνες, όσο χρειαζόταν να μαζέψει τα απαραίτητα, κανένα δύο τσουβάλια παξιμάδι, λίγο ρύζι, λίγο λάδι, λίγες ελιές. Μόλις τα μάζευε σταματούσε την δουλειά και αποσυρόταν στο κελί του. Εκεί έδινε όλες τις δυνάμεις του στον πνευματικό αγώνα... με συνεχείς αγρυπνίες... προσευχές. Γλέντι αληθινό, πνευματικό πανηγύρι...

Έτσι πέρασε την ζωή του ό γέρο-Τιμόθεος... Μετά γίνεται να μην τον χαριτώσει ό καλός Θεός;

Αυτά τα είχα ακούσει από το άγιο στόμα του γέροντος Παϊσίου. Γνώριζα λοιπόν αρκετά πια γιά τον π. Τιμόθεο. Του πήγα αρκετές φορές φαγητό αλλά ήταν απόμακρος και δεν μου ανοιγόταν καθόλου. Μια φορά πού τον «σκάλισα» λίγο με αναίδεια, ελπίζοντας να ακούσω κάτι πνευματικό από το στόμα του... θύμωσε μαζί μου και γυρνάει και μου λέει.

Εσύ δεν θα γίνεις καλόγερος. Θα φύγεις... όχι τώρα, λίγο μετά το Πάσχα.

Τα έχασα... λυπήθηκα και με βαριά καρδιά πήρα το μονοπάτι του γυρισμού.

Εκείνο τον καιρό είχα επιθυμία να γίνω μοναχός. Γι' αυτό λυπήθηκα. Γρήγορα όμως το ξεπέρασα. Ήταν πριν από τα Χριστούγεννα και ήμουν ευχαριστημένος με την πνευματική ζωή πού ζούσα. Πετούσα, ήμουν χαρούμενος.

Κύλησαν οι μήνες, ή εσωτερική μου κατάσταση άλλαξε και λίγο μετά το Πάσχα αποφάσισα να φύγω από το Αγιον Όρος και να παντρευτώ.

Όπως ακριβώς τα είχε προβλέψει ό γέρο-Τιμόθεος.

Όταν γέρασε πάρα πολύ, δέχθηκε να πάει στην Ιερά Μονή Σταυρονικήτα, όπου άνηκε και το κελί του. Οι πατέρες τον ευλαβούνταν πολύ. Τον γηροκόμησαν με αγάπη. Κοιμήθηκε και ετάφη στο μοναστήρι. Την ευχή του να έχουμε!

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ. Η ΕΡΗΜΟΣ ΤΗΣ ΚΑΨΑΛΑΣ. 2013

 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

.......O γερω-Τιμόθεος ό Καψαλιώτης είχε έρθει πρόσφυγας από την Προύσα. Έζησε 67 χρόνια στο Όρος. Ποτέ δεν βγήκε στον κόσμο. Γύρισε όλο το Όρος.

.......Έζησε σαν πουλάκι με τέλεια ξενιτειά. «Σ' αυτόν τον κόσμο», έλεγε, «δεν έχω κανένα, ούτε φίλο ούτε συγγενή ούτε γνωστό». Κατά μόνας ήταν εως ου παρήλθε από τον φθαρτό και μάταιο τούτο κόσμο. Ήταν πράος, ειρηνικός, χαρούμενος και ευδιάθετος πάντοτε. Καίτοι έζησε όλη του την ζωή στην μοναξιά, ήταν ισορροπημένος. Τελείως αγράμματος. Ολιγαρκής και λιτοδίαιτος. 

.......Απέφευγε την κατάκριση και δεν ασχολείτο με τούς άλλους. Το κυριότερο, είχε πολλή αύτομεμψία, μεγάλη ταπείνωση και πολλή απλότητα. Οι κρίσεις του ήταν εύστοχες. Σε πολλούς φανέρωνε τούς λογισμούς των. Σε κάποιον δόκιμο του είπε: «Θα περάσει ό χειμώνας και θα φύγεις». Σε άλλον, χωρίς να του πει τίποτε, του είπε τί τον απασχολούσε και τον συμβούλευσε καταλλήλως.

.......Παρουσιαζόταν σαν γαστρίμαργος.

.......Έλεγε για τον εαυτό του: «Εγώ δεν κάνω για τίποτε-μόνο για φαγητό είμαι πρώτος. Είμαι βόδαρος, ντιπ χαζός, αγράμματος».

.......Έτρωγε χόρτα αλάδωτα, και όταν τον ρωτούσαν τί έφαγε, έλεγε μπριζόλα. Πήγε σε κάποιο Κελλί και είπε: «Δεν βλέπω κήπους. Βάλτε να έχετε από όλα, να τρώτε. Φαγητό-ζωή, νηστεία-θάνατος», είπε χαμογελώντας και κρύβοντας την δική του άσκηση.  

.......Όταν κάποτε ζούσε σε μία σπηλιά κοντά στον Άγιο Παύλο, του παρουσιάσθηκε τη νύχτα ό διάβολος εξαγριωμένος και του είπε. «Αν δεν είχε σταυρωθεί ό Χριστός και αν δεν φορούσες τον σταυρό, να δεις τί θα σου έκανα».

.......Είπε ό γερω-Τιμόθεος: «Τον λαιμό σου να τον κάνης λεπτό από τη νηστεία, ώσπου να περνά από σακοράφα, αν δεν έχεις αγάπη, όλα χαμένα είναι».

.......«Ό Θεός τα έσχατα μακαρίζει».

.......Εκοιμήθη στις 13 Νοεμβρίου 1989. Είχε τέλος καλό και ειρηνικό. Το πρωί κοινώνησε. Έλεγε συχνά, «Παναγία μου, Παναγία μου», και μετά απαντούσε ό ίδιος, «δεν ήρθε ακόμη ή ώρα». Ξάπλωσε για λίγο. Του είπε ό διακονητής του να του δώσει την ευχή του. Σηκώθηκε και του έδωσε το χέρι του, πράγμα πού δεν το συνήθιζε άλλοτε. Μετά αποκοιμήθηκε για ένα δεκάλεπτο και στο τέλος έκανε μία βαθειά εκπνοή και ετελειώθη. Εκοιμήθη σε ηλικία 90 ετών περίπου. Στο τέλος έμεινε μόνο σάρκα και οστά.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΣΚΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΗΣΥΧΑΣΤΙΚΗ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ, 2011

 http://apantaortodoxias.blogspot.gr

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Τον γέροντα Τιμόθεο τον γνωρίσαμε τυχαία κατά το 1982 στη Ιερά Μονή Παντοκράτορος. Καθόταν στη πόρτα και κοιτούσε με το ήρεμο και γλυκό βλέμμα. Τον πλησιάσαμε για να ρωτήσουμε σχετικά με τη Μονή. Δεν θυμάμαι να είπε κάτι σημαντικό, απλά ότι έκανε το διακόνημα στη πόρτα όταν οι Πατέρες αναπαύονταν.

Χωρίς να προκαλέσουμε καμιά ανάλογη συζήτηση μας είπε:  “παλικάρι όταν παντρευτείς να προσέχεις τη γυναίκα. Έχουν οι γυναίκες άλλη ψυχολογία ...εύκολα μετακινούνται από τη "κόλαση" στο "παράδεισο" χωρίς να το καταλάβεις....εκεί που φουντώνει και νευριάζει και σκοτώνεται η γυναίκα εκεί πιάνει τα γέλια και τις χαρές! Ενώ ο άντρας δύσκολα πέφτει, αλλά άμα πέσει δύσκολα σηκώνεται, γι΄αυτό να προσέχεις ....!!!  

 http://ahdoni.blogspot.gr/

ΙΕΡΑ ΚΑΤΗΧΗΣΗ του Ιερομονάχου Γρηγορίου (επιλογές)

ΙΕΡΑ ΚΑΤΗΧΗΣΗ του Ιερομονάχου Γρηγορίου Κελλίον Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου (Σισώη) Καρυές Άγιον Όρος

Η ενθρόνιση της νέας Καθηγουμένης της Ιεράς Μονής Αγίου Ραφαήλ, Θερμής Λέσβου

ΜΝΗΣΘΗΤΙ ΚΥΡΙΕ ΙΣΑΑΚ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΥ

ΚΥΡΙΕ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΕ ΑΝΑΠΑΥΣΟΝ ΤΗ ΨΥΧΗ ΙΣΑΑΚ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΥ 

ΚΑΙ ΔΙ ΑΥΤΟΥ ΕΛΕΗΣΟΝ ΗΜΑΣ.

Εμπειρίες από τον Γέροντα Φανούριο, τον Καψαλινό, τον Ρουμάνο..

Τον Γέροντα Φανούριο τον είχαμε γνωρίσει μετά από παραίνεση του Γέροντα Παισίου...

Πρώτη φορά τον επισκέφτηκα το Μάρτη του 1985 μαζί με τον υποτακτικό ενός γνωστού Γέροντα της Καψάλας...

Το κελί απέριττο φτωχικό αλλά πολύ φιλόξενο ....

Καθίσαμε στο κελί του μέσα...η ομιλία του ήταν πολύ χαριτωμένη...η χροιά της φωνής του ήταν τέτοια που μίλαγε κατευθείαν στη καρδιά.....είχε μεγάλη χαρά που πήγαμε και όλο έψαχνε το χώρο του για να βρει κάτι να μας φιλέψει....

μας είπε ότι είχε πληροφορία ότι θα φύγει πριν την Ανάσταση που τότε ήταν τέλη Απριλίου αν θυμάμαι καλά....έκλαιγε από χαρά όπως ένας χρόνια ξενιτεμένος περιμένει πως και πως να επιστρέψει στη Πατρίδα του...έτσι και αυτός μέτραγε τις ώρες τις μέρες που θα έφευγε για τον Ποθούμενον!!!!

...μας είπε ότι πήγε σε όλους τους γνωστούς και τους έβαλε μετάνοια και ότι χρωστούσε το έδωσε ώστε να μην έχει τίποτα που να βαραίνει τη ψυχή του...υλικό και πνευματικό ..όσο είναι ανθρωπίνως δυνατόν!!!

μας είπε ότι είχε επίσκεψη από 3 Αγίους ..τον Αγιο Μέγα Βασίλειο τον Όσιο Θεόφιλο τον Καψαλινό και τον Αγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο...γέμισε λέει το δωμάτιο φως και άρρητη ευωδία...εκείνος ένιωσε μεγάλη συστολή και αφού μας είπε ότι μίλησαν για διάφορα εκείνος τότε τους ρώτησε όλο ντροπή αν χρωστούσε κάτι....Εκείνοι του απάντησαν ότι δε χρωστούσε και η χαρά του ήταν πολύ μεγάλη!!! Συνέχεια έλεγε και γελούσε σαν παιδί ότι θα κάνει Ανάσταση πάνω με τον Κύριο και τους Αγίους που τόσο αγάπησε…

στην ερώτηση πως περνά στο κελί του μόνος ...εκείνος απάντησε ότι δεν είναι μόνος ...κατά καιρούς περνάνε Άγγελοι και γεμίζουν το κελί φως τόσο πολύ που και το δικό του σώμα γέμιζε φως και για πολλές μέρες η χαρά τον συντρόφευε .....αλλά μας είπε επίσης ότι μια φορά χτύπησε η πόρτα πάει εκείνος και ανοίγει και βλέπει τον αντίπαλο το διάβολο...αμέσως τον έδιωξε και εκείνος πήγε και στάθηκε κάτω από το κυπαρίσσι που είχε στην αυλή του....και συνεχίζει....μια εβδομάδα βρόμαγε το τόπος από τον βρομιάρη!!!

Είχα μαζί μου ένα πολύ καλό δημοσιογραφικό κασετόφωνο και στο δρόμο καθώς ανεβαίναμε προς το κελί του είπα στον συνοδοιπόρο μου ότι θα τον μαγνητοφωνήσω...εκείνος μου είπε να μη το κάνω γιατί ο Γέροντας δεν θα το ήθελε ..εγώ δεν τον άκουσα και γιαυτό πήγα και κάθισα δίπλα στο Γέροντα Φανούριο με σκοπό να τον μαγνητοφωνήσω...και όντως πάτησα το κουμπί...το κασετόφωνο ήταν σε απόσταση ενός μόνο μέτρου από τον Γέροντα...ενώ ο φίλος μου κάθονταν σε απόσταση περίπου 4 μέτρων μακριά...μετά το τέλος της επίσκεψης έβαλα να ακούσω τι έγραψε...και ενώ η δική μου φωνή και του φίλου μου ακούγεται τέλεια η δική του ήταν ένας άναρθρος λόγος ....!!!!

Η κοίμηση του ήταν οσιακή, κοιμήθηκε καθώς προσευχόταν στο στασίδι του, στην εκκλησία του κελιού του και με το κομποσχοίνι στο χέρι....η μέρα ήταν χειμωνιάτικη και το χιόνι πολύ ..οι Πατέρες από τα δίπλα κελιά μαζευτήκαν για την ακολουθία...έσκαψαν τον τάφο και με μεγάλη προσπάθεια τον μετέφεραν για την ταφή....το νερό μέσα στο τάφο ήταν περίπου στο ένα μέτρο και ενώ η κουβέρτα μέσα στην οποία τον είχανε τυλίξει βούλιαξε το σκήνος του έμεινε στην επιφάνεια να επιπλέει......!!!!

Μετά από κάποια χρόνια έγινε η εκταφή του σκηνώματος του...και κει είδαμε τα οστά του να είναι τρισχαριτωμένα ..μάλιστα τότε είδαμε το μεγαλείο της άσκησης του....είχε σπάσει το πόδι του καθώς έπεσε κάποια φορά από τη σκεπή του κελιού που επισκεύαζε....δεν πήγε στο γιατρό αλλά μόνος του παρά τους τρομερούς πόνους συνέχιζε την ασκητική ζωή του...

Αυτό που είδαμε ήταν τρομερό...το οστό της κνήμης σπασμένο και το πάνω κομμάτι του οστού είχε εισχωρήσει στο κάτω και το είχε ανοίξει τα δυο και έτσι είχε δέσει, γιαυτό και κούτσαινε ο Γέροντας....απότι φάνηκε δηλαδή ο Παππούλης δεν έκανε ξάπλα ούτε καμιά προσπάθεια να το διορθώσει άλλα με περισσή αυταπάρνηση συνέχισε την ασκητική ζωή του!!!

Έτσι επιβεβαιώνεται αυτό που είχε πει ένας χαριτωμένος Γέροντας Αγιορείτης ..ότι το μυστικό του Αγίου Όρους το κρατάνε οι Ρουμάνοι ασκητές…εννοώντας την παράδοση της άνευ όρων άσκησης

Την ευχή Του να έχουμε !!!

Ahdoni

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΕΝΟΣ ΓΕΛΟΙΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ. του ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΥ

το ονειρο ενος γελοιου ανθρωπου Ντοστογιέφσκυ

ΚΑΒΙΩΤΗΣ ΚΩΣΤΑΣ, ΔΙΑ ΧΡΙΣΤΟΝ ΣΑΛΟΣ

           

Όλοι οι Καρυώτες γνώριζαν τον Κώστα και του έδειχναν αγάπη και συμπάθεια. Τον έβλεπαν να περιφέρεται στις Καρυές, να λειτουργείται τακτικά στο Πρωτάτο, να κάνει τις τρέλες του, και όλοι ήταν σε απορία.

Είναι τρελός, πάσχει στα μυαλά του η κάνει τον τρελό και είναι διά Χριστόν σαλός;

Το ήρεμο, φωτεινό, αν και άπλυτο πρόσωπό του, και μερικά σοφά και προορατικά που έλεγε, προβλημάτιζαν τους πατέρες. Ήταν ήσυχος, άκακος, δεν πείραζε κανέναν και δεν ζητούσε τίποτε από κανέναν.

Αλλά ποιος ήταν ο Κώστας; Ήταν μοναχός ή λαϊκός; Αυτό ήταν μυστήριο ανεξιχνίαστο.

Γεννήθηκε στις 10-2-1898 στο Καλέντζι Δωδώνης της Ηπείρου από τον Σταύρο Αγγελή και την Ανθούλα. Ήρθε για μοναχός και έμενε για ένα διάστημα στο Διονυσίου ως δόκιμος. Ύστερα ήρθε στις Καρυές και έμενε σαν Καβιώτης σ’ ένα ερειπωμένο κελί στο Σαράι.

Φορούσε μια καλογερική σκούφια, είχε γένια και μαλλιά, και απ’ αυτό φαινόταν σαν καλόγερος. Αντί για ράσα φορούσε ένα πανωφόρι, μία παλαιά χλαίνη.

Το χειμώνα κυκλοφορούσε σχεδόν γυμνός με ένα κουρέλι πάνω του μέχρι τα γόνατα, ενώ το καλοκαίρι φορούσε παλτό δεμένο στη μέση με σχοινί.

Ποτέ του δεν πλύθηκε και ποτέ του δεν έπλυνε τα ρούχα του.

Όταν δεν έπαιρναν άλλη λίγδα, τα άπλωνε στη βροχή, πλένονταν μόνα τους και αφού στέγνωναν, τα φορούσε. Πήγαινε στον παπα-Γαβριήλ το Μακκαβό. Εκείνος τον λυπόταν, του έδινε φαγητό και έριχνε μέσα στα ρούχα του σκόνη για τους ψύλλους που τον έτρωγαν.

Είχε ένα «μπακράτσι» (κονσερβοκούτι με ένα σύρμα για χερούλι), γι’ αυτό μερικοί τον αποκαλούσαν «μπακρατσά».

Πήγαινε σε Κονάκια ή σε Κελιά και περίμενε ώρες, μέχρι να ανοίξει την πόρτα μόνος του ο νοικοκύρης. Εκείνος καταλάβαινε και του έβαζε φαγητό στο μπακράτσι. Ό, τι του έδιναν, σούπα, γλυκά, σαλάτα, τα έβαζε όλα μαζί, και μερικές φορές συμπλήρωνε με νερό το «μπακράτσι» του. Έκανε μετάνοια, έλεγε ευχαριστώ και έφευγε.

Πήγαινε στο Κουτλουμούσι και καθόταν με τους πατέρες στην τράπεζα τελευταίος. Τέσσερις-πέντε μερίδες φαγητού τις ανακάτευε όλες και πότε ξεσπούσε σε δάκρυα με λυγμούς, πότε σε γέλια. Ο ηγούμενος παπα-Μακάριος τον είχε σε μεγάλη ευλάβεια και έλεγε σ’ ένα νέο καλογέρι που ήταν τραπεζάρης: «Τον Κώστα και τα μάτια σου. Να τον προσέχεις και να του δίνεις ό, τι ζητήσει».

Άλλες φορές τον έβλεπαν οι πατέρες να στέκεται στραμμένος προς το κοιμητήρι, απέναντι από το Πρωτάτο, για μια-δύο ώρες. Τον άκουγαν να ψιθυρίζει κάτι, να κάνει μορφασμούς, αλλά δεν καταλάβαιναν τι έλεγε. Μήπως έκανε προσευχή για τους κεκοιμημένους;

Το ίδιο έκανε και άλλες φορές. Καθόταν στο δρόμο και ψιθύριζε. Ήταν συνεπαρμένος, προσηλωμένος ο νους του σ’ αυτά που έλεγε μουρμουριστά. Οι πνευματικοί πατέρες πίστευαν ότι στιχολογούσε το Ψαλτήρι, ηρπάζετο ο νους του και δεν καταλάβαινε ότι τον πλησίασαν άνθρωποι. Όταν του μιλούσαν συνερχόταν, έκανε κάποιες χειρονομίες, καμιά σαλότητα και έφευγε, κρύβοντας την πνευματική του εργασία.

Ο Επίσκοπος Ροδοστόλου κ. Χρυσόστομος, που τον έζησε χρόνια στο Σαράι, προσπάθησε να μάθει περισσότερα για τον Κώστα και τη ζωή του από καλή περιέργεια.

Τον παρακολούθησε. Τον άκουσε να κάνει Εσπερινό, να τα λέει όλα απ’ έξω χωρίς βιβλίο και φως, και μάλιστα έψαλε το «Κύριε εκέκραξα…», τα αναστάσιμα τροπάρια και το Θεοτόκιον στον ήχο της Κυριακής εκείνης.

Κάποια φορά που είχε φύγει από το Κελί του, πήγαν να το εξερευνήσουν αλλά έκπληκτοι βρήκαν τον Κώστα μέσα. Και ενώ ήταν αμήχανοι, τους είπε να προσκυνήσουν τέσσερις μεγάλες εικόνες ολόσωμες σε φυσικό μέγεθος. Του ζήτησαν συγνώμη και αυτός τους είπε: «Στο καλό, ο Χριστός μαζί σας».

Στο κελί του δεν είδαν ούτε τραπέζι ούτε κρεβάτι ούτε κουβέρτες και μαξιλάρι, και φυσικά ούτε θέρμανση. Και ο χειμώνας στις Καρυές δε βγαίνει εύκολα, ακόμη και με θέρμανση.

Όλα αυτά έκαναν τον άγιο Ροδοστόλου να σέβεται και να ευλαβείται πολύ το γερω-Κώστα.

Λίγοι κατανοούσαν την πνευματική του κατάσταση, αλλά και αυτοί όχι σε όλο το βάθος της˙ οι περισσότεροι πατέρες τον βοηθούσαν από συμπόνια, αλλά υπήρχαν δυστυχώς και ελάχιστοι που τον περιγελούσαν, τον περιφρονούσαν και τον ταλαιπωρούσαν για να γελούν μαζί του.

Ένας από αυτούς είδε μια μέρα τον Κώστα να έρχεται στο μονοπάτι που περνούσε κάτω από το μπαλκόνι του. Γέμισε έναν κουβά με νερό και, όταν έφθασε από κάτω, άδειασε όλο το νερό επάνω του και φυσικά τον μούσκεψε ολόκληρο. Ο γερω-Κώστας συνέχισε ατάραχος το δρόμο του σαν να μην είχε συμβεί τίποτε και μάλιστα ούτε γύρισε να δει τον άνθρωπο.

Ποιος θα το άντεχε αυτό αδιαμαρτύρητα;

Όλα τα ασκητικά αγωνίσματα είναι δύσκολα και γίνονται με κόπο, περισσότερο όμως η υπακοή, γιατί κατά τους αγίους πατέρες είναι άρνηση ψυχής και ομολογία.

Αλλά ακόμη πιο δύσκολη είναι η σαλότης, διότι ο διά Χριστόν σαλός γίνεται «πάντων περίψημα», «ταπεινούται σφόδρα» και καταπατά τελείως την υπερηφάνεια.

Η διά Χριστόν σαλότης απαιτεί ειδική κλήση από το Θεό. Και οι σαλοί είναι αγαπητοί στο Θεό, γιατί για την αγάπη Του σηκώνουν αυτό το βαρύ σταυρό, και ο Θεός για τη μεγάλη ταπείνωσή τους αποκαλύπτει σ’ αυτούς τα μυστήριά Του.

Τ

Tέτοιος, διά Χριστόν σαλός, πίστευαν οι πατέρες ότι ήταν και ο γερω-Κώστας και ότι έκρυβε κάποιο μυστικό πνευματικό.

Διηγήθηκε Καρυώτης Γέρων: «Μία μέρα, όταν ήμουν νέο καλογέρι 20-22 χρόνων, στο μαγαζί του παπα-Στέφανου χαριεντιζόμουνα και γελούσα, οπότε μπήκε μέσα ο γερω-Κώστας. Μια στιγμή που έλειψε ο παπα-Στέφανος μου είπε με σοβαρό ύφος: «Οι καλόγεροι δε γελάν». Εγώ αμέσως μαζεύτηκα. Και μόλις γύρισε ο παπα-Στέφανος, πάλι άρχισε τα χαζά του. Μου έκανε εντύπωση η σοβαρότητά του και η συμβουλή του. Ένας τρελός δε μιλά έτσι».

Ύστερα ο Κώστας έφυγε από το Σαράι και έμεινε στο εγκαταλελειμμένο Κελί του Αγίου Γεωργίου, το ονομαζόμενο του Φιλαδέλφου, έξω από τις Καρυές. Το Κελί δεν είχε πόρτες και παράθυρα ούτε και πάτωμα, παρά μόνο μια παλιόπορτα στην κεντρική είσοδο. Πατούσε στα καδρόνια και κοιμόταν σε μια άκρη της Εκκλησίας, στο Ιερό. Είναι απορίας άξιον πώς άντεχε το χειμώνα. Ανθρωπίνως ήταν αδύνατο αλλά φαίνεται τον σκέπαζε η χάρις του Θεού.

Είχε ένα Τριώδιο παλαίτυπο, από το οποίο έψαλλε, και μία Αγία Γραφή δερματόδετη. Κάποιος που την είδε, την επεθύμησε και την έκλεψε. Όταν τον συνάντησε στο δρόμο ο Κώστας, του είπε: «Μου πήρες την Αγία Γραφή. Να μου τη φέρεις γρήγορα».

Ο κλέφτης τα έχασε, συγκλονίστηκε και διερωτάτο πώς το κατάλαβε, αφού έλειπε και δεν τον είδε. Πίστεψε ότι έχει χάρισμα ο Κώστας, ότι είναι σε κατάσταση πνευματική και ότι προσποιείται το σαλό.

Κάποτε ο γερω-Κώστας πλησίασε έναν μαθητή της Αθωνιάδος, του απεκάλυψε μία αμαρτία που είχε κάνει, και του είπε άλλη φορά να μην την ξανακάνει.

Τον ρώτησε κάποτε νέος μοναχός:

-    Δεν μου λες, Κωνσταντίνε, είσαι καλόγερος;

-    Ναι, απάντησε μονολεκτικά.

-    Και πού έγινες καλόγερος;

-    Στο Διονυσίου.

-    Και ποιο ήταν το καλογερικό σου όνομα;

-    Ακάκιος.

-    Από πού είσαι;

-    Από τα νησιά.

-    Από ποιο νησί;

-    Από τη Ρόδο.

Και όταν ο μοναχός συνέχισε να τον ρωτά λεπτομέρειες για άλλα πράγματα που αφορούσαν τη ζωή του, άρχισε τότε να λέει διάφορα παλαβά.

Είχε γίνει πράγματι καλόγερος ή αισθανόταν ως μοναχός; Όσα είπε ήταν υπεκφυγή ή τα εννοούσε ο ίδιος διαφορετικά;

Το γερω-Δαμασκηνό Αγιοβασιλειάτη, όταν τον πρωτοσυνάντησε στην Καψάλα, τον απεκάλεσε με το όνομά του, χωρίς να τον γνωρίζει. Μίλησαν και του είπε ο γερω-Κώστας ότι είναι αγενεαλόγητος Μικρασιάτης, θεολόγος και αδόκιμος συγγραφεύς. Τον ρώτησε για κάτι που τον απασχολούσε, και ο γερω-Κώστας του είπε: «Εκεί βρίσκεσαι ακόμα γερω0Δαμασκηνέ; Όποιος δεν πολεμείται από αυτόν τον ασυνήθιστον λογισμόν, μοναχός δε γίνεται».

Οι απλοί του λόγοι ανέπαυσαν το γερω-Δαμασκηνό.

Τελικά ο γερω-Κώστας δεν ήταν τρελός, όπως τον θεωρούσαν μερικοί, αλλά ήταν θεολόγος και συγγραφέας δύο βιβλίων: Ο άνθρωπος, το άνθος του ουρανού και της γης, και , Πώς εγνώρισα το Άγιον Όρος και πώς το αφήνω.

Την ημέρα που ψηφιζόταν ο νέος καταστατικός χάρτης του Αγίου Όρους, ο Κώστας, νέος τότε και στην αρχή της διά Χριστόν σαλότητός του, ανέβηκε στο καμπαναριό του Πρωτάτου και χτυπούσε πένθιμα τις καμπάνες. Διηγήθηκε εκ των υστέρων το περιστατικό και τους λόγους που τον παρακίνησαν να το κάνει αυτό, στο γερω-Δαμασκηνό τον Αγιοβασιλειάτη ως εξής: «Γερω-Δαμασκηνέ, θα γνωρίζετε ότι ο τόπος αυτός είναι αφιερωμένος εις την Παναγία μας.

Η κοινή μας Μητέρα φώτισε τους κτήτορας όλων των ιερών σεμνείων και εζήτησαν από τους Πατριάρχας και Αυτοκράτορας, το Άγιον Όρος να είναι και να παραμένει αδέσποτον και αδούλωτον από της πνευματικής και πολιτειακής εξουσίας, μη αποκλειομένης της εποπτείας.

Το προνομιακόν αυτό καθεστώς ήτο εγγυημένον από το ιερόν τυπικόν του Τράγου και των άλλων Πατριαρχικών Σιγιλλίων, Αυτοκρατορικών Χρυσοβούλλων και Σουλτανικών φιρμανίων.

Εκτός των αιωνοβίων αυτών εγγυητικών εγγράφων, εδέσποζε η Ιερά Παράδοσις, η οποία εστηρίζετο εις τας Ιεράς Γραφάς, τας υποθήκας και συμβουλάς των εν αρετή προεκδημησάντων πατέρων και, το σπουδαιότερον εξ όλων, ελειτούργει ορθοδόξως, ο ορθόδοξος καταλογισμός της αγιορείτικης συνειδήσεως.

Διά τούτο ούτε Ποινικοί Κώδικες ούτε Ποινικαί Δικονομίαι εχρειάσθησαν να λειτουργήσουν προληπτικώς ή κατασταλτικώς διά την κοινήν ειρήνην του τόπου, ούτε Συνταγματικαί κυρώσεις των προνομίων.

Το προνομιακόν αυτό καθεστώς ήτο ενδογενές, αυτοδύναμον και αιώνιον.

Οι σύγχρονοι προϊστάμενοι ηπατήσθησαν και αντήλλαξαν όλα τα ανωτέρω με τον καταστατικόν χάρτην.

Εγώ, γερω-Δαμασκηνέ, ηξεύρωντας αυτά, από εσωτερικήν ανείπωτον παρόρμησιν, όταν εψηφίζετο εις το κοινόν ο νέος καταστατικός χάρτης, αισθάνθηκα ότι τα αναφαίρετα δικαιώματα του ιερού τόπου επωλούντο, και έβλεπα νεκρόν και ακυβέρνητον το Άγιον Όρος από το νέον καθεστώς˙ διά τούτον μετέβην εις το κωδωνοστάσιον του Πρωτάτου και εκτυπούσα πένθιμα και ρυθμικά τους κώδωνας με την ακλόνητον πεποίθησιν ότι το Άγιον Όρος, ως αυτοδιοίκητος οργανισμός, απεβίωσε σήμερον.

Η πένθιμος κωδωνοκρουσία ανεστάτωσε την συνεδριάζουσαν Ι. Διπλήν Σύναξιν των είκοσι Μονών και απέστειλε τον Σερδάρην να μάθουν ποίος εκοιμήθη.

Όταν ήλθε ο Σερδάρης, με ηρώτησε ποίος εκοιμήθη; Το Άγιον Όρος, του απάντησα και συνέχισα˙ η απότομος όμως συμπεριφορά του Σερδάρη με ηνάγκασε να σταματήσω και εζήτησα να παρουσιασθώ εις την Διπλήν Σύναξιν, να γίνει πρακτικόν κηδείας του αυτοδιοίκητου του Αγίου Όρους, αλλά με τας συνήθεις ύβρεις και χλευασμούς με απέπεμψαν και απήλθον λελυπημένος…

Όταν, γερω-Δαμασκηνέ, φύγει ο απόηχος του παλαιού συστήματος και εφαρμοσθούν αι διατάξεις του νέου τούτου συστήματος, ειρήνην ο τόπος αυτός δε θα γνωρίσει. Τότε το μοναχικόν πολίτευμα θα διωχθεί ή θα εξαχρειωθεί από την εκμετάλλευσιν των αποθησαυρισμένων ανεκτίμητων θησαυρών και κειμηλίων, διά τα οποία το κράτος και ο Επίσκοπος θα εύρουν τρόπον εκμεταλλεύσεως». Ταύτα τα ρήματα ουκ έστι δαιμονιζομένου ή τρελού, αλλ’ αληθείας και σωφροσύνης ρήματα.

Από τα ανωτέρω φαίνεται ότι ο γερω-Κώστας όχι μόνο τρελός δεν ήταν, αλλά ήταν πολύ σοφός, αφού γνώριζε τόσα πράγματα και μάλιστα έβλεπε πολύ μακριά.

Τότε η Ιερά Κοινότης δεν τιμώρησε τον Κώστα, δεν έδωσε σημασία στην ενέργειά του να χτυπήσει πένθιμα τις καμπάνες. Ποιος έδινε σημασία στις πράξεις του «τρελο-Κώστα;». Αργότερα όμως, το έτος 1969, μερικοί «έξυπνοι» που σκέφτονταν με κοσμικό τρόπο, θεωρούσαν όνειδος την εμφάνιση του Κώστα στις Καρυές και μάλιστα στους Ευρωπαίους που άρχισαν μετά την χιλιετηρίδα να επισκέπτονται το Όρος. Γι’ αυτό ενήργησαν την απέλασή του. Έστειλαν τον άνθρωπο του Θεού στο Τρελοκομείο!

Εκεί, αφού τον εξήτασαν και τον βρήκαν υγιέστατο, τον έστειλαν στο Γηροκομείο, όπως αναφέρει ο γέροντας Παΐσιος. Έκτοτε χάνονται τα ίχνη του.

Οι πατέρες που τον είχαν κατανοήσει, στενοχωρήθηκαν και πίστευαν ότι «κακώς, πολύ κακώς τον έδιωξαν, διότι ούτε αταξίες έκανε ούτε πείραζε κανέναν. Ήταν κόσμημα και στολίδι και όχι όνειδος για το Άγιον Όρος». Ήταν ένα ευωδέστατο άνθος στον πάντερπνο παράδεισο της Θεοτόκου, στο Άγιον Όρος. Αλλά εμείς, οι κοσμικά σκεπτόμενοι, τον αδικήσαμε.

Την ευχή του να έχουμε. Αμήν. 

 anavaseis.blogspot.gr

 www.agioritikovima.gr

ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΧΘΡΕΥΟΝΤΑΙ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ; Αγίου Λουκά Αρχιεπισκόπου Κριμαίας

«Και ελθόντι αυτώ εις το ιερόν προσήλθον αυτώ διδάσκοντι οι αρχιερείς και οι πρεσβύτεροι τον λαού λέγοντες·  εν ποία εξουσία ταύτα ποιείς, και τις σοι έδωκε την εξουσίαν ταύτην;» (Μτ. 21, 23). Γιατί έκαναν στον Κύριο Ιησού Χριστό μία τέτοια ερώτηση; Και είναι σίγουρο ότι τον ρώτησαν με θυμό. «Πώς τολμάς εσύ να διδάσκεις το λαό; Ποιος σου το επέτρεψε, ποιος σου έδωσε αυτό το δικαίωμα; Εμείς μόνον έχουμε την εξουσία να διδάσκουμε το λαό».

Την απάντηση που τους έδωσε ο Κύριος Ιησούς Χριστός κανείς άλλος δεν θα μπορούσε να δώσει. Αν στη θέση του βρισκόταν κάποιος που δεν είχε εξουσία να διδάσκει θα έχανε τον εαυτό του μπροστά στους αρχιερείς και τους πρεσβυτέρους και το πρώτο πράγμα που θα προσπαθούσε να κάνει θα ήταν να δικαιολογήσει τον εαυτό του. Ο Χριστός δεν τους απάντησε ευθέως. Τους έδωσε μία απάντηση που δεν την περίμεναν. Αντί να δικαιολογεί τον εαυτό του και να τους προβάλλει επιχειρήματα, που να δικαιολογούσαν την εξουσία του να διδάσκει τον λαό, τους ελέγχει και τους αναγκάζει να παραδεχτούν πως δεν έχουν δίκαιο σ' αυτά που λένε.

Τους είπε: «Ερωτήσω υμάς καγώ λόγον ένα, ον εάν είπητέ μοι, καγώ υμίν ερώ εν ποία εξουσία ταύτα ποιώ. Το βάπτισμα Ιωάννου πόθεν ην, εξ ουρανού ή εξ ανθρώπων; οι δε διελογίζοντο παρ' εαυτοίς λέγοντες· εάν είπωμεν, έξ ουρανού, ερεί ημίν, διατί ουν ουκ επιστεύσατε αυτώ· εάν δε είπωμεν, εξ ανθρώπων, φοβούμεθα τον όχλον· πάντες γαρ έχουσι τον Ιωάννην ως προφήτην. Και αποκριθέντες τω Ιησού είπον· ουκ οίδαμεν. έφη αυτοίς και αυτός· ουδέ εγώ λέγω υμίν εν ποία εξουσία ταύτα ποιώ» (Μτ. 21, 24-27).

Μ' αυτή την απάντηση ο Κύριος τους έφερε σε αδιέξοδο. Τους ανάγκασε να αποκαλύψουν μπροστά σε όλους τη δολιότητα και την ακαθαρσία τους. Και αφού όλοι είδαν την υποκρισία και την πονηριά τους, πως τολμούν να Τον ρωτάνε με ποια εξουσία το κάνει; Γι' αυτό Του είπαν μόνο" «ουκ οίδαμεν».

Ήξεραν, ήξεραν πάρα πολύ καλά, αλλά δεν ήθελαν να απαντήσουν. Γνώριζαν ότι το βάπτισμα του Ιωάννη ήταν από τον Θεό. Όλος ο απλός λαός, άνθρωποι με καθαρή καρδιά, πίστευε ότι το βάπτισμα του Ιωάννου ήταν από τον Θεό. Με προσοχή και ευλάβεια άκουγε ο λαός το κήρυγμα της μετανοίας. Είναι αδύνατον να μην καταλάβαιναν οι αρχιερείς και οι πρεσβύτεροι του λαού ότι ο Ιωάννης είναι μεγάλος προφήτης και απεσταλμένος του Θεού. Μερικοί απ' αυτούς πήγαν στον Ιωάννη και έλαβαν το βάπτισμά του, αλλά τέτοιοι ήταν λίγοι. Οι περισσότεροι δεν το δεχόταν γιατί είχαν στο νου τους τον εξής λογισμό: «Είναι δυνατόν εμείς οι πνευματικοί ηγέτες του λαού να πάμε στον Ιωάννη; Πώς θα λάβουμε το βάπτισμἀ του; Πώς θα μετανοήσουμε ενώπιον όλου του λαού; Αν το κάνουμε αυτό θα πληγεί το κύρος μας. Ο λαός μάς θεωρεί μεγάλους πνευματικούς ηγέτες, δεν μπορούμε εμείς να πάμε στον Ιωάννη, για να μην πέσουμε στα μάτια του λαού».

Οι άνθρωποι αυτοί ήταν πλανεμένοι, δεν ήθελαν να παραδεχτούν την αλήθεια, δεν ήθελαν να ακολουθήσουν την οδό της δικαιοσύνης γιατί αυτό δεν θα εξυπηρετούσε τα συμφέροντά τους. Πώς να παραχωρήσουν τα πρωτεία τους στον Ιωάννη ή στον Ιησού; Η καρδιά τους δεν μπορούσε να ησυχάσει· παρακολουθούσαν το Χριστό, το κήρυγμά Του και Τον ζήλευαν. Έβλεπαν τη δύναμη του λόγου Του, έβλεπαν πως ο λαός Τον ακολουθεί και αυτό τους τρόμαζε. Αν ακολουθούν το Χριστό, τότε αυτό σημαίνει ότι προτιμούν Αυτόν. Γι' αυτό Τον μισούσαν και Του δημιουργούσαν εμπόδια...

Αυτοί λοιπόν ήταν οι αρχιερείς, οι γραμματείς και οι Φαρισαίοι. Αλλά και μεταξύ μας υπάρχουν πολλοί τέτοιοι άνθρωποι. Τέτοιοι υπήρχαν πάντα αρκετοί σ' όλες τις εποχές και σ' όλους τους λαούς. Πολλές φορές δεν θέλουμε να παραδεχτούμε την αλήθεια, η οποία είναι φανερή και το καταλαβαίνουμε στο βάθος της καρδιάς μας. Στασιάζουμε εναντίον της αλήθειας, αυτή μας εμποδίζει γιατί η οδός που ακολουθούμε δεν είναι η οδός της δικαιοσύνης. Μόνοι μας βάλαμε για μας τους σκοπούς που θέλουμε να πετύχουμε στη ζωή μας. Και οι σκοποί αυτοί απέχουν μακριά από τους πραγματικούς που είναι η αγιότητα και η δικαιοσύνη. Έτσι και ο δρόμος που ακολουθούμε είναι σύμφωνος με τους σκοπούς μας. Γι' αυτό όταν βλέπουμε το φως της αλήθειας να λάμπει μπροστά μας, την πρώτη στιγμή χάνουμε τον εαυτό μας, μετά αρχίζουμε να μισούμε την αλήθεια, να την αποστρεφόμαστε και στο τέλος να την πολεμάμε.

Δεχόμαστε μόνο εκείνες τις διδασκαλίες που τρέφουν την φιλαυτία και τον εγωισμό μας και μάς βοηθάνε να ακολουθούμε το δικό μας δρόμο, το δρόμο της αμαρτίας. Πολεμάμε κάθε τι που έρχεται σε αντίθεση με τους σκοπούς μας, κάθε τι που ελέγχει την ματαιότητα του λανθασμένου δρόμου μας. Πολεμάμε την αλήθεια γιατί ακολουθούμε τις διδασκαλίες που μόνοι μας δημιουργήσαμε ή που τις έχουμε ακούσει από τους άλλους. Αυτές που είναι σύμφωνες με την επιθυμία μας, για να ζούμε καλά σ' αυτή τη ζωή.

Ότι συμφωνεί με τους σκοπούς μας και το δρόμο που έχουμε διαλέξει, το θεωρούμε αληθινό. Το δεχόμαστε ανεπιφύλακτα και το προβάλλουμε ως επιχείρημα για να υπερασπίσουμε τις δικές μας πεποιθήσεις και τις λανθασμένες διδασκαλίες που ακολουθούμε, οι οποίες δεν συμφωνούν μ' αυτά που δίδασκε ο Χριστός και για τις οποίες στο βάθος της καρδιάς μας γνωρίζουμε πως δεν είναι σωστές. Και όταν ακούμε το κήρυγμα του Χρίστου προβάλλουμε αντιρρήσεις όσο περισσότερες μπορούμε. Μπορεί και να μην είναι αλήθεια αυτό που λέμε, αυτό όμως δεν μάς σταματάει.

Μήπως και κάποιος από μας, αν βρισκόταν στη θέση που βρέθηκαν οι αρχιερείς και οι πρεσβύτεροι του λαού, θα έκανε αυτό που έκαναν και εκείνοι και στην ερώτηση του Κυρίου θα απαντούσε: «Δεν γνωρίζω»; Μπορεί. Αλλά θα μπορούσε να κάνει και κάτι χειρότερο - αντί να παραδεχτεί την αλήθεια, να άρχιζε να την διαστρεβλώνει, να ψευδολογεί και να την βλασφημά. Αυτό συναντάμε πολλές φορές στους ανθρώπους που έχουν αρνηθεί τον Χριστό και ακολουθούν το δικό τους δρόμο.

Απ' αυτό να μάς φυλάξει ο Κύριος, να μη γίνουμε όμοιοι με τους γραμματείς και τους φαρισαίους. Να μάς βοηθήσει να ακολουθούμε πάντα την οδό της δικαιοσύνης μέσα στο φως του Χρίστου. Αμήν.

 http://www.impantokratoros.gr

ΑΠΟ ΤΟ «ΘΕΟΤΟΚΑΡΙΟΝ» ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ

Ο ἅγιος Νεκτάριος, πού μέ τή Χάρι τοῦ Θεοῦ καί τήν ἁγιότητά του εἵλκυσε στούς καιρούς μας τήν ἀγάπη, τήν τιμή καί τήν εὐλάβεια ὅλων τῶν ᾿Ορθοδόξων, ἦταν καί πολυγραφώτατος συγγραφεύς. Τό ἁγιασμένο πνεῦμα του μᾶς ἄφησε συγγράμματα θεολογικά, δογματικά, λειτουργικά καί οἰκοδομητικά, πού κυκλοφοροῦν καί μελετῶνται ἀπό πολλούς πιστούς.

Συγχρόνως εἶχε καί χάρισμα ποιητικό, ὑμνογραφικό καί ἀνύμνησε μέ αὐτό πρό πάντων τήν ῾Υπεραγία Θεοτόκο, τήν ὁποία ἰδιαιτέρως εὐλαβεῖτο.

Συνέθεσε πολλούς ὕμνους καί ὠδές πρός τήν ᾿Αειπάρθενον, πού ἀπετέλεσαν μιά ὡραία συλλογή μέ τίτλο «Θεοτοκάριον». Στήν εἰσαγωγή αὐτοῦ τοῦ βιβλίου ἀναφέρει ὁ ἴδιος ὅτι οἱ ὕμνοι του αὐτοί εἶναι ἔκφρασι τῆς εὐγνωμοσύνης του πρός τήν Παναγία.

«᾿Εποίησα ᾠδάς τινας καί ὕμνους πρός αἴνεσιν καί ἀνύμνησιν τῆς Παναγίας Μητρός τοῦ Κυρίου, τῆς Γοργοεπηκόου καί ταχείας εἰς ἀντίληψιν, βοήθειαν καί προστασίαν τῶν ἐπικαλουμένων αὐτήν, καί πρός ἔκφρασιν τῆς ᾿Απείρου πρός αὐτήν εὐγνωμοσύνης μου διά τάς πολλάς πρός ἐμέ Αὐτῆς εὐεργεσίας».


Στίς ᾿Ωδές καί στούς ῞Υμνους αὐτούς ἀπευθύνεται ὁ ῞Αγιος μέ θερμό καί προσωπικό τρόπο πρός τήν Θεοτόκο καί καταφεύγει μέ ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη στήν Χάρι της.

«Παναγία μου, Δέσποιν᾿ ἐπάκουσον,
εἰς τήν Σήν παρρησίαν ἐπήλπισα»,
λέγει στήν Α´ ᾿Ωδή. Καί στόν Ζ´ ῞Υμνο προσθέτει·
«Δέσποινά μου Θεοτόκε,
ἡ ἐλπίς μου, ἡ ἰσχύς μου,
ἡ θερμή μου προστασία
σκέπη καί καταφυγή μου...».

Γιά νά ἐξυμνήση τήν ἀρετή καί ἁγιότητά της δανείζεται λέξεις καί ἔννοιες ἀπό τό ῏Ασμα τῶν ᾿Ασμάτων.

«Κρίνον Σέ, ἄχραντε, εὑρών ὁ Κύριος
ἡμᾶς ἐνέπλησεν ὀσμαῖς τῆς χάριτος»
(ρμθ´ ὕμνος)
«῾Ιερά μυροθήκη
χαῖρε τό ἡδύπνοον
μύρον φυλάξασα»
(Α´ Κανών, δοξαστικός)

«῞Ολη καλή καί ἐκλεκτή ἀναφανεῖσα τῷ Θεῷ
πρό κτίσεως, Θεόνυμφε, χαρίτων τῇ λαμπρότητι,
τούς ὑμνητάς Σου φαίδρυνον
φωτοχυσίαις Σου, ἁγνή»
(Β´ Κανών, παρακλητικός)

῾Υμνῶντας τή συμβολή της στό σχέδιο τῆς θείας Οἰκονομίας περί σωτηρίας τοῦ κόσμου καί τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, ἀναφωνεῖ στόν ΙΒ´ ῞Υμνον·

«Διά σοῦ ἀνεκαινίσθη
πᾶσα τῶν ἀνθρώπων φύσις.
Διά σοῦ ἐκαινουργήθη
ἡ φθαρεῖσα πάλαι κτίσις».

Βαθύς γνώστης τῶν δογματικῶν ἀληθειῶν τῆς Πίστεως ὁ ῞Αγιος, παρουσιάζει ἄριστα τό Χριστολογικό δόγμα περί τῆς ἑνώσεως τῶν δύο φύσεων, θείας καί ἀνθρωπίνης, στό θεανδρικό πρόσωπο τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ·

«᾿Εκ σοῦ, ἁγία Παρθένε,
Χριστός ἐτέχθη ἀφράστως
ὅς ὤν Θεός ἀϊδίως
προσφάτως ἄνθρωπος ὤφθη.
᾿Εν ἑαυτῷ διασώζων τῆς φύσεως ἑκατέρας
τήν ἰδιότητα θείως ἐν ἀσυγχύτῳ ἑνώσει»
(ιδ´ ῞Υμνος)

Συγκινητικός εἶναι ὁ τρόπος, μέ τόν ὁποῖον ἐκφράζεται ταπεινά γιά τόν ἑαυτό του καί ἱκετεύει τήν Παναγία νά τόν βοηθήση νά ἀπαλλαγῆ ἀπό τά ἁμαρτήματά του·

«῾Ικέτης Σοι προσέρχομαι,
Θεογεννῆτορ, φεῖσαι μου
καί τῆς δουλείας τῶν παθῶν
ἀπάλλαξον καί ρῦσαι με.
᾿Ιάσεων, κόρη, πηγήν
ὁ Λόγος Σέ ἀνέδειξε·
διό καθικετεύω Σε
τά τραύματά μου ἴασαι»
(με´ ῞Υμνος)

«Ποταμούς τῶν παθῶν μου ἀνάκοψον
ἁμαρτίας τό πέλαγος ξήρανον,
ταῖς πρεσβείαις ταῖς Σαῖς πρός τόν Κύριον»
(πβ´ ῞Υμνος)

Σ᾿ ᾿Εκείνην κατέφευγε μέ πίστι στίς δύσκολες ὧρες του, ζητῶντας τήν ἀκαταίσχυντη προστασία της ἀπό τούς πολλούς ἐχθρούς καί τούς κινδύνους, πού τόν ἀπειλοῦσαν.

«᾿Επανατείνω, Δέσποινα, χεῖρας πρός Σέ ἱκέτιδας
καί χείλη διανοίγω Σοι πρός δέησίν μου ρυπαρά
..........................................
Ρῦσαι με ἐξ ἐπιβουλῶν ἀνθρώπων διωκόντων με
ἐξ ἀοράτων μου ἐχθρῶν καί ὁρατῶν μισούντων με»
(99ος ῞Υμνος)

Καί γεμάτος εὐγνωμοσύνην γιά τήν προστασία της καί γιά τήν συμβολή της στήν σωτηρία μας καλεῖ τούς πιστούς νά ψάλλουν δοξολογίες πρός τήν Δέσποιναν τοῦ κόσμου·

«Τά ἔθνη δεῦτε νῦν πάντα, φωνῇ ἐν ἀγαλλιάσει
τήν Παναγίαν Παρθένον ἀνευφημήσωμεν πόθῳ»
(ρμζ´  ῞Υμνος)

Τοῦ ἐλέους Σου τήν χάριν καί τήν σκέπην τῆς ἰσχύος
οὔποτ᾿ ἀποσιωπῶμεν, ἀειπάρθενε Μαρία,
ἀλλ᾿ ἀεί εὐγνωμονοῦντές Σοι κηρύττομεν, ἁγία
.........................................
ψάλλομεν εὐχαριστίας ἐπινίκιον ὠδήν Σοι»
(Δ´ Κανών, παρακλητικός)

῾Ωρισμένοι ἀπό τούς ὕμνους τοῦ ῾Αγίου, ὅπως ὁ πασίγνωστος καί κοσμαγάπητος «῾Αγνή Παρθένε», μελοποιήθηκαν καί ψάλλονται καί εὐφραίνουν τήν καρδιά μας.

῞Ολοι δέ γενικά οἱ ὕμνοι τοῦ «Θεοτοκαρίου» του βοηθοῦν στίς προσευχές μας καί στήν ἔκφρασι τῆς τιμῆς μας πρός τήν Θεομήτορα.

http://ipantonassa.blogspot.com

ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΗ ΑΛΗΘΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ - Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΙΣΤΗ ΜΙΑ ΝΕΑΡΗΣ ΜΟΝΑΧΗΣ

-->

Ήταν μία κόρη ονομαζόμενη Μαρία. Ο πατέρας της ήταν χριστιανός και εζήτει να την υπανδρεύσει εκείνη δεν ήθελε, θέλουσα να φυλάξει παρθενία.

Την έβαλε σ' ένα μοναστήρι γυναικείο και την παρέδωκε της ηγουμένης να την έχει ως παιδί της. Και αφού πέθανε ο πατήρ της, έγινε άλλος αφέντης στην χώρα εκείνη, όστις βγήκε μία ημέρα και πήγε στο μοναστήρι οπού ήταν η Μαρία.

Και ευθύς οπού την είδε ο αφέντης, ετρώθη η καρδιά του έρωτα σατανικό και γυρίζοντας στο σπίτι του έστειλε γράμματα στην ηγουμένη και της έλεγε:

Αμέσως να μου στείλεις την Μαρία, διότι την είδα και με είδε, με ηγάπησε και την ηγάπησα. Διαβάζει το γράμμα η ηγουμένη, κράζει την Μαρία και της λέγει: Παιδί μου, τί καλό είδες στον πασά και τον κοίταξες με αγάπη; Κοίταξε τί μου γράφει εδώ! Λέγει η Μαρία: Εγώ δεν ηξεύρω τίποτε. Τον κοίταξα με άλλον σκοπό και είπα: Άρα, Θεέ μου, ταύτη την δόξα οπού έχει εδώ τούτος ο πασάς, θα την έχει και στον άλλον κόσμο; Και αυτός με κοίταξε με διαβολικό σκοπό. Εγώ αν ήθελα υπανδρεία...., με υπάνδρευε και ο πατέρας μου και έπαιρνα χριστιανό.

Τότε γράφει η ηγουμένη στον πασά: Καλύτερα σου στέλνω το κεφάλι μου, παρά τη Μαρία. Στέλνει πάλιν ο πασάς και λέγει της ηγουμένης: Ή να μου στείλεις τη Μαρία, ή έρχομαι και την παίρνω μόνος μου και καίω το μοναστήρι. Το ήκουσε η Μαρία και λέγει της ηγουμένης: Όταν έλθουν οι απεσταλμένοι, στείλε τους στο κελί μου και εγώ τους αποκρίνομαι.

Ήλθαν οι απεσταλμένοι στο κελί της Μαρίας, και τους ρώτησε τι θέλουν. Της είπαν εκείνοι: Μας έστειλε ο πασάς να σε πάρουμε, διότι είδε τα μάτια σου και τα ορέχθηκε. Τους είπε να περιμένουν να υπάγει στην εκκλησία. Τότε παίρνει ένα μαχαίρι και ένα πιάτο, και πηγαίνει στον Ιησού Χριστό εμπρός και λέγει: Κύριέ μου, μου έδωκες τα μάτια τα αισθητά διά να πηγαίνω στον καλό δρόμο, και εγώ να πηγαίνω με το θέλημά μου στον κακό δεν είναι πρέπον.

Και επειδή αυτά τα αισθητά θα μου βγάλουν τα νοητά, ιδού οπού τα βγάνω διά την αγάπη σου, διά να φύγω από το βόρβορο της αμαρτίας. Και ευθύς βάζει το μαχαίρι μέσα στο μάτι της και το βγάνει στο πιάτο. Επήγε εμπρός και στην Παναγία και βγάζει και το άλλο της μάτι και τα βάνει μαζί. Τότε τα στέλνει του πασά και αφού τα είδε ο πασάς, γύρισε ευθύς ο σατανικός έρως σε κατάνυξη και σηκώνεται ευθύς και πηγαίνει στο μοναστήρι, και παρακαλεί τις καλογραίας να υπάγουν να κάμουν δέηση στον Θεό, να γιατρευτεί η Μαρία.

Πηγαίνουν πάραυτα όλες μαζί με τον πασά και πέφτοντας κατά γης παρεκάλουν τον Κύριο και την Θεοτόκο να δώσει το φως της Μαρίας. Εφάνη η Θεοτόκος τότε ως αστραπή στην Μαρία και της λέγει: Χαίρε, Μαρία! Επειδή προτίμησες να βγάλεις τα μάτια σου για την αγάπη του Υιού και την ιδική μου, ιδού πάλι έχε τα μάτια σου και πλέον πειρασμός να μη σου συμβεί. Βλέποντας δε το θαύμα οι παρόντες εχάρησαν πολύ και εδόξασαν τον Θεό και την Παναγία. Έπειτα ο πασάς αφιέρωσε πολύ χρυσό στο μοναστήρι και επήρε συγχώρηση από τις καλογραίας και αναχώρησε και έκαμε καλά και εσώθη. 

 

-->

tokandylaki.blogspot.gr/

ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ-ΙΕΡΗ ΚΑΤΗΧΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

ΙΕΡΗ ΚΑΤΗΧΗΣΗ

ΤΗΣ

ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

ΗΤΟΙ

ΤΗΣ ΜΙΑΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

  

Υπό του

 ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΠΕΝΤΑΠΟΛΕΩΣ

Μεταγλώττιση στην Νεοελληνική

Υπό

Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Δ. Δράγα, δφ, δθ, δθ.

Κεφάλαιον 3^ο 

ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ 

1. Τι ονομάζεται κόσμος (δηλ. κόσμημα);

            Κόσμος ονομάζεται το σύνολο της Δημιουργίας, εξ αιτίας της τάξης και αρμονίας που επικρατούν μέσα σ’ αυτήν. Η Δημιουργία διαιρείται στον ορατό και στον αόρατο κόσμο. Ο ορατός κόσμος είναι η υλική φύση. Ο αόρατος κόσμος είναι η άυλη φύση, δηλαδή οι άγγελοι και η ψυχή του ανθρώπου.^[1]

2. Τι διδάσκει η Εκκλησία για τη Δημιουργία του κόσμου;

            Η Εκκλησία διδάσκει ότι τον κόσμο τον έκτισε ο Θεός^[2] σε έξι ημέρες^[3] από το μηδέν,^[4] εξ αιτίας της υπερβολικής του αγαθότητας και βούλησης.^[5] Και το έκανε αυτό ο Θεός με μόνο το Λόγο Του,^[6] επειδή είπε και έγινε. Ώστε λοιπόν ο κόσμος είναι έργο της θείας δύναμης και σοφίας αποκλειστικά.^[7]

3. Σε πόσο χρόνο λέει η Γραφή ότι έκτισε ο Θεός τον κόσμο;

            Η Παλαιά Διαθήκη λέει ότι ο Θεός έκτισε τον κόσμο σε έξι ημέρες.^[8]Λέει επίσης ότι την πρώτη ημέρα έπλασε ο Θεός τον ουρανό και τη Γη. Και ότι η Γη ήταν αόρατη και ακατασκεύαστη και ότι το Πνεύμα του Θεού περιφερόταν πάνω στο ύδωρ. Και είπε ο Θεός, «Να γίνει φως, και έγινε φως».^[9] Τη δεύτερη ημέρα έγινε το στερέωμα, δηλ. η έκταση του ουρανού «και κάλεσε ο Θεός το στερέωμα ουρανό».^[10] Την Τρίτη ημέρα ξεχώρισε ο Θεός τα ύδατα συγκεντρώνοντάς τα σε ένα μέρος και φάνηκε η ξηρά, η οποία βλάστησε φυτά και δένδρα. Την τέταρτη ημέρα έκτισε ο Θεός τον ήλιο, τη σελήνη και τους αστέρες.^[11] Την πέμπτη ημέρα έκτισε τα ψάρια της θάλασσας και τα πτηνά του ουρανού, και κάθε έμψυχο ζώο ερπετό ανάλογα με το γένος τους. Την έκτη ημέρα έκτισε τα τετράποδα και τα ερπετά και τα θηρία της γης ανάλογα με το γένος τους. Μετά τη δημιουργία όλων αυτών έπλασε ο Θεός και τον άνθρωπο.^[12]

4. Τι λέει η Γραφή για τη Δημιουργία;

            Λέει ότι ο Θεός έπλασε τα πάντα «καλά λίαν».

5. Που έβαλε ο Θεός τον Αδάμ και την Εύα;

            Τους έβαλε στον παράδεισο.^[13]

 Κεφάλαιον 4ον 

ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ 

1. Εκτός από τη δημιουργία του αισθητού κόσμου και τη δημιουργία του ανθρώπου, δημιούργησε ο Θεός και άλλα λογικά όντα;

            Μάλιστα. Ο Θεός δημιούργησε και έναν άλλο κόσμο, πνευματικό, που υπερβαίνει τον αισθητό, και άλλα όντα, νοερά, λογικά και αυτεξούσια.

2. Από που γνωρίζουμε για τον υπεραισθητό κόσμο;

            Μαθαίνουμε για αυτόν και την ύπαρξη των αγγέλων από τις Άγιες Γραφές της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης.

3. Που αναφέρεται στην Παλαιά Διαθήκη η ύπαρξη των αγγέλων;

            α) Στη Γένεση, και συγκεκριμένα στο εδάφιο 16:78 κτλ., αναφέρεται ότι φανερώθηκε άγγελος στην Άγαρ. Αυτή είναι η πρώτη αναφορά σε αγγέλους, ακολουθούν, όμως, και διάφορες άλλες αναφορές σε αγγέλους στο βιβλίο της Γένεσης.

            β) Στο Δευτερονόμιο, εκεί που μιλάει ο Μωϋσής για αγγέλους, διαβάζουμε, ότι «όταν ξεχώριζε ο Κύριος τα έθνη, διασπείροντας τα παιδιά του Αδάμ, καθόρισε όρια για τα έθνη που αντιστοιχούσαν σε αριθμό με τους αγγέλους του Θεού» (Δευτ. 32:8-9).

            γ) Επίσης σε όλα τα βιβλία της Αγίας Γραφής υπάρχουν αναφορές σε αγγέλους. Στο βιβλίο του Ιώβ λέγονται τα εξής αξιοσημείωτα: «Ιδού ήλθαν οι άγγελοι του Θεού και παρουσιάστηκαν ενώπιον του Κυρίου, και ήλθε μαζί τους και ο Διάβολος» (Ιώβ 1:6), και πιο κάτω, «όταν έγιναν τα άστρα, τότε οι άγγελοί μου με δοξολόγησαν με μεγάλη φωνή» (38:7, παράβαλε και 40:14). Επίσης υπάρχουν αναφορές στο βιβλίο των Βασιλειών, των Αριθμών, κτλ.^[14]

4. Που αναφέρεται στην Καινή Διαθήκη η δημιουργία του υπεραισθητού κόσμου;

            Υπάρχουν πολλά σημεία στην Καινή Διαθήκη που αναφέρουν αγγέλους ή αγαθά πνεύματα, όπως επίσης και διαβόλους και πονηρά πνεύματα. Ιδιαίτερα για τη δημιουργία των αγγέλων μας αναφέρει ο απόστολος Παύλος τα εξής: ότι «Στον Υιό βασίστηκε η κτίση όλων των κτισμάτων που βρίσκονται στον ουρανό και στη γη, των ορατών και των αοράτων, δηλ. οι θρόνοι, οι κυριότητες, οι αρχές, οι εξουσίες, όλα έγινα για Εκείνον και με αναφορά σε Εκείνον» (Κολ. 1:16).

5. Γιατί οι άγγελοι ονομάζονται πνεύματα;

            Ονομάζονται πνεύματα επειδή η φύση τους είναι πνευματική και επειδή είναι άϋλοι και ασώματοι.

6. Που αναφέρεται στην Αγία Γραφή ότι οι άγγελοι είναι ασώματοι;

            Στον Ευαγγελιστή Λουκά αναφέρονται τα εξής: «Ψηλαφίστε με και δείτε ότι το πνεύμα δεν έχει σάρκα και οστά όπως με βλέπετε να έχω εγώ» (Λουκ. 24:39). Επίσης, ο απόστολος Παύλος, όταν παραινεί τους Εφεσίους να ενδυθούν ολόκληρη την πανοπλία του Θεού για να μπορέσουν να αντισταθούν στις μεθοδίες του διαβόλου, λέει τα εξής: «ότι η πάλη αυτή δεν είναι ενάντια σε αίμα και σάρκα, αλλά στις αρχές και εξουσίες, στους κοσμοκράτορες του σκότους του αιώνος τούτου, δηλ. στα πνευματικά (όντα) της πονηρίας που βρίσκονται στα επουράνια» (Εφ. 6:12-13).

7. Τι λένε οι Πατέρες της Εκκλησίας για την πνευματική φύση των αγγέλων;

            Οι Πατέρες της Εκκλησίας λένε, ότι οι άγγελοι δεν μετέχουν στην παχυλή γήινη ύλη. Η γνώμη αυτή των Πατέρων διατυπώθηκε στην 7^ηΟικουμενική Σύνοδο (787) που συνήλθε στη Νίκαια της Βιθυνίας και έχει ως εξής: «Αυτές λοιπόν τις πολύτιμες και σεπτές εικόνες, όπως προελέχθη, τις τιμούμε, τις ασπαζόμαστε και τις προσκυνούμε τιμητικά, δηλ. τις εικόνες των ... και των αγίων και ασωμάτων αγγέλων» (Βλ. Ιερούς Κανόνες). Ο Μέγας Βασίλειος αποδίδει στους αγγέλους ένα σώμα που είναι αέρινο και πύρινο. Στο 16^ο κεφάλαιο του συγγράμματός του Περί του Αγίου Πνεύματος αναφέρει τα εξής: «Οι Άγγελοι έχουν ένα πάρα πολύ λεπτό σώμα, διότι δεν είναι εντελώς ασώματοι όπως είναι ο Θεός. Για αυτό το λόγο βρίσκονται σε κάποιο τόπο, και γίνονται ορατοί με το είδος του δικού τους σώματος όταν φανερώνονται στους αγίους». Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος και ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός θεωρούν τους αγγέλους ασώματους σε σύγκριση με τον άνθρωπο. «Λέγονται ασώματοι και άυλοι σε σύγκριση με εμάς, γιατί κάθε τι το κτιστό που συγκρίνεται με τον Θεό, ο οποίος είναι ο μόνος ασύγκριτος, βρίσκεται να είναι κάπως παχύ και υλικό, αφού μόνο το Θείο είναι πραγματικά άυλο και ασώματο».^[15] Ο άγιος Ιλάριος λέει, ότι «κάθε τι το κτιστό είναι κατ ανάγκη και σωματικό».^[16] Ο Ωριγένης θεωρεί τους αγγέλους λεπτοσώματους^[17] και το ίδιο ισχύει και με πολλούς άλλους Πατέρες.^[18]

8. Υπόκειντο οι άγγελοι στην αμαρτία;

            Μάλιστα, υπόκειντο, επειδή κάθε λογικό και ηθικά ελεύθερο δημιούργημα, που έχει τη δυνατότητα να αποφασίζει ελεύθερα, υπόκειται στην αμαρτία. Κατά συνέπεια αυτό ισχύει και για τους αγγέλους. Ο Δαμασκηνός αναφέρει τα εξής: «είναι λοιπόν η φύση των αγγέλων λογική, νοερά και αυτεξούσια, τρεπτή κατά τη γνώμη, δηλαδή εθελότρεπτη, αφού κάθε τι το κτιστό είναι και τρεπτό».^[19]

9. Τι λέει η Αγία Γραφή γι αυτό;

              Η Αγία Γραφή λέει, ότι μερικά από τα αγγελικά τάγματα έπεσαν σε αμαρτία. Ο απόστολος Ιούδας λέει «ότι τους αγγέλους που δεν τήρησαν την αρχή τους, αλλά εγκατέλειψαν το κατοικητήριό τους, τους επιφυλάσσει αιώνια δεσμά σε ζοφερό σκοτάδι την ημέρα της μεγάλης κρίσης» (Ιούδας 6). Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός λέει, ότι «έβλεπε το Σατανά^[20] να πέφτει από τον ουρανό σαν αστραπή» (Λουκάς 4:18).

10. Πως ονομάζονται οι άγγελοι που τήρησαν την αρχή τους;

            Οι άγγελοι αυτοί ονομάζονται αγαθά πνεύματα, αντίθετα μ’ εκείνους που δεν τήρησαν την αρχή τους και ονομάζονται πονηρά πνεύματα και διάβολοι.

11. Υπόκεινται τώρα πλέον οι αγαθοί άγγελοι στην αμαρτία;

            Όχι δεν υπόκεινται, διότι η εμμονή τους στην αγάπη και κοινωνία προς το Θεό, και η ελεύθερη ροπή τους προς το αγαθό, αλλά και η (αγαθή) εκλογή τους απέβη για αυτούς κατά κάποιο τρόπο φυσική και ηθική αναγκαιότητα. Έτσι η εκλογή τους είναι πάντα το αγαθό, που δεν είναι τίποτε άλλο παρά ο ίδιος ο Θεός, ο οποίος τους αγιάζει και τους διατηρεί πάντοτε αγαθούς. Συνεπώς οι άγγελοι αυτοί έχουν αποβεί άτρεπτοι. Ο Διονύσιος ο Αεροπαγίτης λέει: ότι «Οι άγγελοι είναι δυσκίνητοι προς το κακό, όχι όμως ακίνητοι. Μετά την Ανάσταση του Χριστού έγιναν ολοκληρωτικά ακίνητοι, όχι κατά φύση αλλά κατά χάρη. Για αυτούς σωτηρία είναι η ατρεψία, που τους κάνει να μη φοβούνται την μεταβολή προς το χειρότερο και την απώλεια που επακολουθεί με αυτήν. Έτσι λοιπόν έλαβαν οι άγγελοι την ατρεψία, δηλ. από αυτό που πήραν από το Δεσπότη έμπρακτα, δηλ. τη γνώση της οδού προς την σωτηρία, την εξύψωση και την ομοίωση με Αυτόν, δηλ. την ταπείνωση που είναι αντίθετη από την έπαρση».

12. Υπάρχει τώρα πλέον στα πονηρά πνεύματα η δυνατότητα επιστροφής τους στο Θεό;

         Όχι δεν υπάρχει η δυνατότητα αυτή, και πρώτα-πρώτα γιατί η βούλησή τους ταυτίστηκε με το κακό, για αυτό και πάντοτε σκέπτονται και εκλέγουν το κακό. Έπειτα, γιατί έγινα και παραμένουν εχθροί του Θεού. Και τρίτον, γιατί αποχωρίστηκαν από το Θεό, και ο χωρισμός τους αυτός σημαίνει αιώνιος θάνατος. Αυτό που είναι θάνατος για τον αμαρτωλό είναι η πτώση από την αρχή τους για τους πονηρούς αγγέλους.

13. Πόσα είναι τα αγγελικά τάγματα, δηλ. τα τάγματα της ουράνιας ιεραρχίας;    

            Τα αγγελικά τάγματα είναι εννέα, και υποδιαιρούνται σε τρεις τριαδικές διακοσμήσεις. Η πρώτη τριάδα είναι: τα Σεραφείμ, τα Χερουβίμ και οι Θρόνοι. Η δεύτερη τριάδα είναι: οι Κυριότητες, οι Δυνάμεις και οι Εξουσίες. Η Τρίτη τριάδα είναι: οι Αρχές, οι Αρχάγγελοι και οι Άγγελοι.

14. Τι λένε οι Γραφές για τον αριθμό των αγγέλων;

            Οι Γραφές λένε ότι ο αριθμός των αγγέλων είναι πολύ μεγάλος: «χιλιάδες χιλιάδων και μυριάδες μυριάδων» (Δανιήλ 7:10). Ότι υπάρχουν «περισσότερες από δέκα λεγεώνες αγγέλων» (Ματθ. 6:33). Ότι αποτελούν «πλήθος ουρανίου στρατιάς» (Λουκάς 2:13). Ότι υπάρχουν «μυριάδες αγγέλων» (Προς Εβραίους 12:22).

15. Τι λένε οι Γραφές για τη δύναμη των αγγέλων;

            Οι Γραφές λένε ότι η δύναμη των αγγέλων είναι πολύ μεγάλη και ενεργεί και στον πνευματικό και στον υλικό κόσμο. Μέσα στη Γραφή αναφέρονται ως «άγγελοι ισχυροί» και ως «εξέχοντες σε δύναμη» (Β΄ Προς Θεσσαλονικείς 1:7, Ψαλμός 103:20, Βασιλειών 19:35).

16. Ποίες είναι οι ενασχολήσεις των αγγέλων;

            Οι άγγελοι βλέπουν το πρόσωπο του Θεού και Τον λατρεύουν, αλλά και διακονούν τις βουλές της Θείας Πρόνοιας (Ματθ. 18:10, Αποκ.  5:11, Α Πετρ. 1:12, Γεν. 28:12, Πράξεις 12:7,23, Ψαλμός 91:10-12, Βασιλειών Β 19:35, Χρονικών Β 16, Ματθ. 13:30-39 και 25:17).

17. Είναι οι άγγελοι αθάνατοι κατά φύση;

            Όχι, δεν είναι. Οι άγγελοι είναι αθάνατοι κατά χάρη, αφού είναι δημιουργήματα του Θεού. Ο Δαμασκηνός λεει ρητά: «άγγελος είναι ουσία νοερά … αθάνατη, όχι κατά φύση αλλά κατά χάρη, γιατί κάθε τι που έχει αρχή έχει κατά φύση και τέλος. Μόνον ο Θεός που υπάρχει πάντοτε καί που υπερβαίνει και το ‘πάντοτε’ κτλ., είναι κυριολεκτικά αθάνατος».^[21]

18. Ποιές είναι οι διάφορες σημασίες που έχει η λέξη άγγελος στην Αγία Γραφή;

            Σημαίνει απλούς απεσταλμένους (Ιώβ 1:14, Λουκάς 7:24, 9:52),Προφήτες (Ησ. 42:19, Μαλαχ. 3:1), Ιερείς (Μαλαχ. 2:7), ιεροκήρυκες της Νέας Διαθήκης (Αποκάλ. 1:20), απρόσωπους πράκτορες, όπως π.χ. ένας στύλος νεφέλης (Εξ. 14:9), μιά πανώλη (Β Σαμ. 24:16,17), ανέμους (Ψαλμ. 104:4),Λοιμούς – ένα όνομα που προσδίδεται στους κακοποιούς αγγέλους (Ψαλμ. 78:49), σκόλοπα εις την σάρκα του Παύλου, δηλ. σκόλοπα ‘άγγελο σατάν’ (Βν Κορ. 12:7), το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος: “Άγγελον του προσώπου αυτού” και “Άγγελον της Διαθήκης” (Ησ. 63:9, Μαλαχ. 3:1). Η λέξη όμως άγγελος κυρίως εφαρμόζεται στα λογικά και ουράνια όντα (Ματθ. 25: 31).

19. Τι ήσαν τα Χερουβίμ;

            Τα Χερουβίμ ήσαν ιδανικά πλάσματα που συνίσταντο από τέσσερα μέρη, δηλ. από άνθρωπο, βου, λέοντα και αετό. «Η υπερέχουσα όψη ήταν η όψη του ανθρώπου, αλλά ο αριθμός των προσώπων, ποδών και χειρών διέφερε ανάλογα με τις περιστάσεις. (Ιεζεκ. 1:6, πρβλ. και Ιεζεκ. 41:18, 19, και Έξοδ. 25:20).

20. Ποιά είναι η ετυμολογία της λέξης Σεραφείμ, και τι λένε οι Γραφές περί αυτών;

            Η λέξη σημαίνει κάτι που καίει, λάμπει, θαμπώνει και αναφέρεται στην Γραφή μόνο μία φορά (Ης. 6:2,6).

21. Υπάρχει απόδειξη ότι οι άγγελοι ανήκουν σε διάφορες τάξεις;

            Μάλιστα υπάρχει· 1^ον) από τη διατύπωση της Γραφής: ο Γαβριήλ διακρίνεται από το ότι στέκεται ενώπιον του Θεού (Λουκ. 1:9) με την έννοια ότι κατέχει κάποια υψηλή θέση. Ο Μιχαήλ διακρίνεται ως ένας από τους άρχοντες (Δανιήλ 10:13). Επίσης τα επίθετα αρχάγγελοι, θρόνοι, αρχαί, κυριότητες, δυνάμεις (Ιούδ. 9, Εφ. 1:21) μαρτυρούν την ύπαρξη τάξεων.

Κεφάλαιον 5ον 

ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΠΛΑΣΕΩΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ 

1. Πως εξιστορεί η Παλαιά Διαθήκη την πλάση του ανθρώπου;

            Η Παλαιά Διαθήκη εξιστορεί ότι ο Θεός, αφού συντελέστηκαν τα πάντα, και είδε ότι ήσαν όλα πολύ καλά, είπε: «Ας πλάσουμε τον άνθρωπο κατά την εικόνα μας και κατά την ομοίωσή μας και ας γίνουν κυρίαρχοι πάνω στα ψάρια της θάλασσας, στα πτηνά του ουρανού και στα κτήνη ολόκληρης της γης, ως και σε όλα τα ερπετά που σέρνονται πάνω στη γη. Και έπλασε ο Θεός τον άνθρωπο. Κατά την εικόνα του Θεού τον έπλασε. Αρσενικό και θηλυκό τους έκανε, και τους ευλόγησε λέγοντάς τους: Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και πληρώσατε τη γη και κατακυριεύσατε αυτής... κτλ.» (Γεν. 1:26-29).

2. Γιατί έπλασε ο Θεός τον άνθρωπο;

            Ο Γρηγόριος ο Θεολόγος λέγει, ότι ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο, «επειδή δεν ήταν αρκετό για το Θεό να κινείται μονάχα γύρω από την θεωρία του εαυτού Του, αλλά έπρεπε η αγαθότητά Του να ξεχυθεί στα πολλά κτίσματα Του που παρέλαβαν την ευεργεσία Του».

3. Από τι έπλασε ο Θεός τον άνθρωπο;

            Η αγία Γραφή λέει, ότι ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο από το χώμα της γης και ότι ενεφύσησε στο πρόσωπό του την πνοή της ζωής, και έτσι έγινε ο άνθρωπος ζώσα ψυχή» (Γεν. 2:7).

4. Που αναφέρεται το κατ’ εικόνα σύμφωνα με το οποίο πλάστηκε ο άνθρωπος, στο σώμα ή στην ψυχή;

            Το κατ’ εικόνα αναφέρεται στην ψυχή, διότι ο Θεός είναι ασώματος και απερίγραπτος. Η εικόνα του Θεού εντυπώθηκε στη φύση της ψυχής του ανθρώπου, δηλ. έγινε ο άνθρωπος όμοιος με τον Θεό με την έννοια ότι έχει νοερή και αυτεξούσια ενέργεια (ελευθερία βούλησης). Η νοερή ενέργεια έχει να κάνει με το γεγονός ότι οι ιδιότητες της ψυχής σχετίζονται με τις ιδιότητες του Θεού. Η αυτεξουσιότητα έχει να κάνει με τη δυνατότητα του ανθρώπου να εξομοιωθεί με το Θεό με μέσο την αρετή. Δηλαδή, όπως ο Θεός είναι πνεύμα λογικό, έτσι προίκισε και τον άνθρωπο με πνευματικό λόγο, ο οποίος όμως είναι σχετικός και περιορισμένος· όπως ο Θεός είναι αγαθός, έτσι προίκισε και τον άνθρωπο με βούληση του αγαθού. Όπως ο Θεός είναι αυτεξούσιος, έτσι έδωσε και στον άνθρωπο το αυτεξούσιο. Όπως είναι ο Θεός Δεσπότης πάνω σε όλα, έτσι έδωσε και στον άνθρωπο τη δύναμη να είναι ο αρχηγός πάνω σε όλα τα κτίσματα της γης. Με τον ίδιο τρόπο κατανοούνται και τα υπόλοιπα ιδιώματα του ανθρώπου, τα οποία οφείλει να αναπτύξει χρησιμοποιώντας το αυτεξούσιό του, ώστε να αποβεί εικόνα και ομοίωμα του Θεού.^[22]

            Αυτό ακριβώς εννοεί η Γραφή όταν λέει: «Ενδυθείτε τον καινούργιο άνθρωπο που έχει κτισθεί σύμφωνα με το Θεό, με τη δικαιοσύνη και την αγιότητα της αλήθειας» (Εφ. 4:24)· και κάπου αλλού, «Ενδυθείτε το νέον άνθρωπο που ανακαινίζεται ώστε να αποκτήσει τέλεια γνώση σύμφωνα με την εικόνα του Κτίστη του» (Κολ. 3:10). Οι Πατέρες της Εκκλησίας διδάσκουν, ότι το κατ’ εικόνα το λάβαμε από το Θεό αμέσως, ενώ το καθ’ ομοίωση εξαρτάται από εμάς αν το αποκτήσουμε. Όπως το λέει ο Γρηγόριος Νύσσης: «Το να είμαστε κατ’ εικόνα Θεού είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα της πρώτης δημιουργίας μας. Το καθ’ ομοίωση Θεού, όμως, εξαρτάται από τη δική μας θέληση, γιατί υπάρχει μέσα μας σαν δυνατότητα και αποκτιέται όταν ενεργοποιείται».^[23] Ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός το θέτει ως εξής: «Το κατ’ εικόνα αναφέρεται στη νοερή και αυτεξούσια δύναμη της ψυχής, ενώ το καθ’ ομοίωση αναφέρεται στην αρετή και στη δυνατότητα της εξομοίωσης».^[24]

---

^[1] Ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός λέει τα εξής: «Ο Θεός δημιουργεί τα πάντα από το μη είναι στο είναι, τα ορατά και τα αόρατα, και τον άνθρωπο που συνίσταται από ορατή και αόρατη φύση (Έκδ. της Ορθοδόξου Πίστεως, II,17).

^[2] Γεν. 1:1, Ψαλμ. 145:5-6, Ης. 2:5, 45:18, Ιερ, 9:12, Μάρκος 13:19, Πράξεις 4:24, 17:24, Αποκ. 10:6, 14:7, Εβρ. 3:4, Ρωμ. 1:19, Α Κορ. 11:12, Εφ. 3:9, Δαμασκηνός, Έκδ. της Ορθοδόξου Πίστεως, I:3, Αυγουστίνος, ΕξομολογήσειςXI:4, Πολιτεία του Θεού XI:4.

^[3] Γεν. 1:1, Ψαλμ. 17:5, 58:2, 101:26, Μαρκ.1:6, Ιωάννης 1:1, Εφεσ. 1:34, Κολ. 1:17, Εβρ.1:2, Αθηναγόρας Πρεσβεία 16, Κύριλλος Αλεξανδρείας Εις το Κατά Ιωάννην 6, Αυγουστίνος Πολιτεία του Θεού XI:4, XII:15, ΕξολμολογήσειςXI:10.

^[4] Β Μακκαβ. 7:28, Ιωάν. 1:3, Ρωμ. 4:17, Εβρ. 11:3, Τατιανός Προς Έλληνας5, Αθηναγόρας Πρεσβεία 4, 15, 19, Ειρηναίος Κατά Αιρέσεων II:10, IV:20, Τερτυλλιανός Επίκριση των Αιρετικών 13, Εφραίμ ο Σύρος Εις την Γένεσιν 1:1, Ιωάννης ο Χρυσόστομος Εις την Γένεσιν Ομιλία 2, Λακτάντιος Divine InstitutesII:9. Οι οπαδοί του Ερμογένη πίστευαν ότι ο κόσμος κτίστηκε από προϋπάρχουσα ύλη (Τερτυλλιανός Κατά Ερμογένους II, Ευσέβιος, Εκκλησιαστική Ιστορία 5:21). Ο Σίμων Μάγος, ο Μένανδρος, ο Βασιλείδης, ο Καρποκράτης και άλλοι δίδασκαν ότι οι άγγελοι έπλασαν τον κόσμο από προαιώνια ύλη (Τερτουλλιανός  Επίκρισις των Αιρετικών 46, Ειρηναίος, Κατά Αιρέσεων I:24, Ευσέβιος, Εκκλησιαστική Ιστορία 4:7); Για τον Κήρυνθο ο κόσμος πλάστηκε από κατώτερες δυνάμεις εν αγνοία του Θεού! (Ειρηναίος, Κατά Αιρέσεων III:11, Αυγουστίνος Περί Αιρέσεων8), και για τους Οφίτες τους Μανιχαίους και τους Πρισκιλλιανούς πλάστηκε από το δαίμονα. Ο Ωριγένης θεωρούσε τον κόσμο ως αναγκαία και αναπόφευκτη συνέπεια της παντοδυναμίας του Θεού, και συνεπώς τον έλεγε αιώνιο. Όλες αυτές οι αιρέσεις καταδικάστηκαν στο παρελθόν από την Εκκλησία. Μερικές όμως από αυτές ξαναεμφανίστηκαν στο μεσαίωνα. Έχουμε την περίπτωση των Παυλικιανών και των Βογομίλων που απόδιδαν την κτίση του κόσμου στο δαίμονα Σαταναήλ (Φώτιος,  Κατά Μανιχαίων 2:5, Ευθύμιος Ζιγαβηνός,Πανοπλία Δογματική 27).

^[5] Ψαλμ. 103:11, 134:6, Αποκ. 4:11, Ειρηναίος Κατά Αιρέσεων II:1, Θεοδώρητος Απορροίαι εις την Γένεσιν 3, Δαμασκηνός Έκδ. της Ορθοδόξου Πίστεως II:2).

^[6] Γεν.1:3, 6, 7, 9, Ψαλμ. 147:5, Αποκ. 1:11, Ιερεμ. 32:17.

^[7] Ψαλμ. 134:5, Παροιμ. 3:19, 8:23-30, Ιερ. 10:12, Ειρηναίος Κατά ΑιρέσεωνII:2, Ωριγένης Περί Αρχών 1:2, Ευσέβιος, Ευαγγελική Προπαρασκευή 11:10, Κύριλλος Αλεξανδρείας Εις το Κατά Ιωάννην 16, Δαμασκηνός Έκδ. της Ορθοδόξου Πίστεως I:9.

^[8] Γένεσις κ. 1.

^[9] Γέν. 1:3.

^[10] Γεν. 1:14.

^[11] Ο Δαμασκηνός λέει, ότι «ο Δημιουργός έβαλε μέσα σε αυτούς τους αστέρες το πρωτόκτιστο φως, όχι διότι δεν είχε κάποιο άλλο, αλλά για να μη μείνει αχρησιμοποίητο εκείνο το φως. Ο αστέρας ή φωστήρας δεν είναι το ίδιο το φως, αλλά το δοχείο του φωτός (Έκδ. της Ορθοδόξου Πίστεως ΙΙ, 22).  

^[12] Yπάρχουν πολλοί, από παλιά (όπως οι Γνωστικοί, οι Μανιχαίοι, οι οπαδοί του Μαρκίωνα, κ.αλ.) και τώρα, που θεωρούν τον κόσμο πάρα πολύ ατελή και γεμάτο με ελλείψεις και κακά. Την αιτία γι αυτό την αποδίδουν ή στο Θεό ή σε κάποια άλλη αντίθετη και αντίπαλη αρχή του κακού. Την άποψη αυτή πάντοτε την καταδίκασε η Εκκλησία. Άλλοι πάλι πίστεψαν και πιστεύουν ότι ο κόσμος είναι τόσο τέλειος και καλός, ώστε να ξεχάσουν τον Κτίστη και να θεοποιήσουν την κτίση, και μάλιστα την υλική. Και τα δύο αυτά αντίθετα άκρα είναι εσφαλμένα, γι αυτό και ο Ορθόδοξος χριστιανός οφείλει να απορρίπτει τις βλασφημίες αυτές των υλιστών και των ψευδο-πνευματικών (Πρβλ. Χρυσοστόμου Εις την Β Κορινθ. Ομιλία 11).

^[13] Ο άγιος Νεκτάριος έχει ένα εκτενές παράρτημα για τη σημασία των ονομάτων «Αδάμ», «Εύα», «Παράδεισος», όπου εξηγεί ότι Αδάμ σημαίνει Γεννηθείς, Εύα σημαίνει ζωή και Παράδεισος είναι μια περιοχή στην Αρμενία.

^[14] Ο Μωυσής δεν αναφέρει στη Γένεση και μάλιστα στα κεφάλαια περί δημιουργίας του κόσμου τίποτε το σχετικό με τη δημιουργία των αγγέλων, επειδή ο σκοπός του είναι μα παρουσιάσει τη δημιουργία του ορατού κόσμου (Βλ. Χρυσόστομο και Ψαλμ. 8:4, Ιώβιο Μοναχό στου Φωτίου την Βιβλιοθήκη, κώδ. 222, σ. 591). Ο Αθανάσιος (ερώτ. 4) λέει: για ότι το έκανε αυτό ο Μωυσής για να μη δώσει αφορμή ειδωλολατρείας στους Ιουδαίους (Βλ. Θεοδωρ., ερώτ. 2 Εις την Γένεσιν και Χρυσοστόμου Εις την Γένεσιν Ομιλ. 1). Οσο αφορά στο χρόνο κατά τον οποίον δημιουργήθηκαν οι άγγελοι οι γνώμες των θεολόγων διχάζονται. Ο Ωριγένης πίστευε ότι η δημιουργία των αγγέλων προηγήθηκε από τη δημιουργία των ανθρώπων και του αισθητού κόσμου. Ο Γρηγόριος ο Θεολόγος, ο Βασίλειος ο Μέγας, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ο Ιωάννης, ο Δαμασκηνός και άλλοι Πατέρες διδάσκουν ότι οι άγγελοι δημιουργήθηκαν πριν από τα ορατά κτίσματα. Ο Θεοδώρητος δέχεται ότι οι άγγελοι δημιουργήθηκαν την πρώτη ημέρα, όπως λέγεται στην αρχή της Γενέσεως, ότι δηλ. ο Θεός δημιούργησε τον ουρανό και τη γη την πρώτη ημέρα. Ο άγιος Επιφάνιος συμφωνεί με τη γνώμη αυτή. Από το εδάφιο Ιώβ 38:1 εξάγεται το συμπέρασμα ότι οι άγγελοι υπήρχαν την τέταρτη ημέρα, διότι λέει ο Κύριος στον Ιώβ: «Όταν έγιναν τα άστρα, τότε όλοι οι άγγελοί μου με δοξολόγησαν με μεγάλη φωνή». Τη διάκριση του πλήθους των αγγέλων σε τάξεις ή τάγματα (Δαν. 7:10, Ματθ. 26:53, Λουκάς 2:13, Εβρ. 12:22, Αποκ. 5:11) την μαρτυρούν εκτός από τους Πατέρες (Κλήμης Ρώμης 6:1, 6:16, 7:2, Κύριλλος Ιεροσολύμων, Κατηχήσεις6:6, 7:11, 11:11, 17:23, Γρηγόριος ο Θεολόγος Λόγος 34, Δαμασκηνός Έκδοση της Ορθοδόξου Πίστεως II:3, και ιδιαιτέρως ο Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης στο Περί Ουρανίου Ιεραρχίας 6 και άλλοι) και η Αγία Γραφή η οποία διακρίνει:  Αγγέλους(Α Πέτρ. 3:22ff), Αρχαγγέλους (Α Θεσσ. 10:16, Ιούδας 9), Χερουβίμ (Γεν. 3:24, Αποκ. 4, 5, 6), Σεραφείμ (Ησ. 6:2,1), Δυνάμεις (Εφ. 1:21, Ρωμ. 8:31), Θρόνοι, Αρχές, Εξουσίες και Κυριότητες (Εφ. 1:21, Κολ. 1:16, Ρωμ. 8:31, Δαν. 10:13); Γι αυτί και η Πέμπτη Οικουμενική Σύνοδος καταδίκασε τον Ωριγένη που είπε μεταξύ άλλων ότι όλοι οι άγγελοι είχαν την ίδια φύση και δύναμη, και μόνο εκείνοι από αυτούς που αποστάτησαν διακρίθηκαν σε τάξεις (Βλ. 5^η Οικουμ. Σύνοδος κανόνες 2 και 14). Βλ. Επίσης Δαν. 7:10, Ψαλμ. 96:1, 102:20, 148:2, Αποκ. 4:1, 7:11-12, Βασιλείου του Μεγ. Εις τον Ψαλμόν 27, Εις τον Ησαΐαν 6, Γρηγόριος Θεολόγος Λόγος 34, Θεοδωρήτου Επιτομή θείων δογμάτων 7, Ιωάννου Δαμασκηνού  Έκδοση της Ορθοδόξου Πίστεως ΙΙ,10. Ψαλμ. 101:20.

^[15]  Δαμασκηνός, Έκδοση Ὀρθοδόξου Πίστεως, 2:18.

^[16]  Βλ. Εἰς το Κατά Ματθαίο, κεφ. 2.

^[17]  Περί Αρχών, Ι.1.7 και ΙΙ..

^[18]  Βλ. Πηδάλιο Νικοδήμου, σελ. 131 σημ. 1.

^[19]  Δαμασκηνός, Έκδοση Ορθοδόξου Πίστεως, 2:18.

^[20] Σατανάς σημαίνει εχθρός, εχθρός του Θεού και των ανθρώπων, της αγαθότητας και κάθε είδους αρετής, ως και πηγή κάθε είδους κακίας μέσα στον κόσμο. Η λέξη Σατανάς αναφέρεται 5 φορές στην Παλαιά Διαθήκη και 25 φορές στην Καινή. Επίσης ισάριθμες είναι και οι αναφορές στη λέξη διάβολος.  

^[21]  Δαμασκηνός, Έκδοση της Ορθοδόξου Πίστεως, ΙΙ,16.

^[22] Οι Αφθαρτομορφίτες που αρχικά ονομάζονταν και Αυδιανοί από τον αιρετικό Αυδίου, ο οποίος ήταν Σύρος το γένος, πίστευαν, όπως μας πληροφορεί ο Θεοδώρητος στην Εκκλησιαστική Ιστορία του, ότι «ο Θεός είναι ανθρωπόμορφος και ότι αυτό συμπεριλαμβάνει και τα μόρια του ανθρώπινου σώματος τα οποία αναφέρονται κατά συγκατάβαση στην αγ. Γραφή. Η αίρεση εμφανίστηκε γύρω στο 338 μ.Χ. και έλαβε το όνομα Ανθρωπομορφίτες ή Ανθρωπομορφιανοί γύρο στο 370 μ.Χ. 

^[23]  Λόγος εις το Ποιήσωμεν άνθρωπον....

^[24]  Έκδοση της Ορθοδόξου Πίστεως, ΙΙ.24.

http://www.egolpion.com