Λόγος περί Νήψεως - Ερμηνεία στον άγιο Ησύχιο

Σὺν πᾶσι δὲ τοῖς καλοῖς αὐτοῦ, οἶς ἡμῖν ὑπέδειξε, μετὰ τὸ βάπτισμα ἀνελθών εἰς τὴν ἔρημον, μετὰ νηστείας ἄρχεται πάλης νοητῆς, τοῦ διαβόλου ὡς ἀνθρώπῳ ψιλῷ αὐτῳ προσελθόντος (Ματθ. 4,3).

Εγώ όμως, λέγει ο άγιος, θα σας αναφέρω ένα μόνον στοιχείο: Την μετά νηστείας πάλη στην έρημο μετά το βάπτισμά του.

Το γεγονός αυτό μας θυμίζει το κοριτσάκι εκείνο που είχε βαπτίσει ο άγιος Πορφύριος, το οποίο είναι υπόδειγμα, προϋπόδειγμα της μοναχικής πολιτείας. Το βάπτισε ο άγιος μέσα στους διωγμούς και, επειδή λόγω των διωγμών έπρεπε να κρύβεται, του λέγει: Παιδί μου, εγώ σήμερα ζω, αύριο μπορεί να με σκοτώσουν - οι άγιοι δεν ακρύβοντο βεβαίως για να μην μαρτυρήσουν αλλά διότι τους εχρειάζετο η Εκκλησίας -, γι᾽αυτό θέλω να σε ασφαλίσω. Αφού Βαπτίσθηκες, να παντρευθής τώρα έναν καλόχριστιανό, για να σου παρέχη ασφάλεια. Το παιδάκι παραξενεμένο απάντησε: Γέροντα, δεν με παντρέψατε; Όλο αυτό το μεγαλείο του βαπτίσματος τί ήταν; δεν είπατε πώς είναι γάμος; πάλι θα με παντρέψετε; πήρα διαζύγιο από τον πρώτο Νυμφίο; Τότε συγκινημένος ο άγιος Πορφύριος, αγκάλιασε το κοριτσάκι, το φίλησε και του λέγει: «Ναι, παιδί μου, έχεις δίκαιο. η μοναχική πολιτεία είναι ο τρόπος διατηρήσεως του Νυμφίου, τον οποίον ασπασθήκαμε κατά την βάπτισί μας». Έτσι, μόλις βγήκε από τα νερά του βαπτίσματος, του έδωσε το μοναχικό σχήμα.

Το ίδιο και ο Χριστός, μόλις βγήκε από τα νερά του νομικού βαπτίσματος, του τύπου του βαπτίσματός μας, μόλις συνήφθη ως άνθρωπος μετά της Εκκλησίας, αμέσως έφυγε εις την έρημον, όπου εἰς τὴν ἔρημον, μετὰ νηστείας ἄρχεται πάλης νοητῆς, τοῦ διαβόλου ὡς ἀνθρώπῳ ψιλῷ αὐτῳ προσελθόντος. Φθάνοντας ο Κύριος στην έρημο, άρχισε αμέσως την νηστεία, η οποία για μας είναι συγκαθεδρία μαζί του. Νηστεύω σημαίνει, είμαι μαζί με τον Χριστόν. Και όπως ο Χριστός μετά το βάπτισμά του νήστευσε, έτσι και η δική μας ζωή μετά το βάπτισμά μας πρέπει να είναι μία διαρκής νηστεία, ένα «νη», ένα «όχι» σε όλα τα πράγματα, και ένα «ναι» μόνον στον Θεόν. Τα ρήματα νηστεύω και νήφω εκφράζουν την έννοια της στερήσεως, με σκοπό την απόλαυσι του ιδίου του Θεού. Γι᾽αυτό ο διάβολος, μόλις είδε τον Χριστόν να νηστεύη, πήγε να τον πειράξη.

Ο κακόμοιρος εχθρός μας, ενώ αρχικώς ήταν πνεύμα, ο μεγαλύτερος αρχάγγελος, ο εωσφόρος, μετά έπεσε και ημαυρώθη, επαχύνθη η πνευματική ουσία, η διάνοια, η καρδία, η κρίσις, η διόρασις, απέκτησε τρόπον τινά φλοιό και κατήντησε ο πιο χονδροειδής και δυκίνητος και δεν πετυχαίνει στην πνευματική ζωή του, έτσι ακριβώς έγινε και ο διάβολος. Γι᾽αυτό δεν μπόρεσε να καταλάβη τον Ιησού ότι είναι Θεός και όχι ψιλός άνθρωπος, παρ᾽ότι οι προφήτες, από τον Μωυσή και μετά, είχαν προαναγγείλει την σάρκωσι του Κυρίου. Ο ίδιος μάλιστα ο Θεός, μόλις επετελέσθη η αμαρτία στον παράδεισο, προείπε στον πρωτόπλαστο ότι θα έλθη στον κόσμο και θα σαρκωθή από μία γυναίκα (Γεν. 3,15). Για τον λόγο αυτό, όλο το ανθρώπινο γένος, αν και ήταν μέσα στο σκοτάδι της ειδωλολατρίας και της αμαρτίας, διατηρούσε στα βάθη της καρδιάς του τον λόγο του Θεού, αναμένοντας με ελπίδα τον ερχομό του. Ο διάβολος όμως δεν μπόρεσε να το καταλάβη. Τυφλώθηκε, λέγει ο άγιος, και θεώρησε τον Ιησού ψιλό άνθρωπο. Έτσι δεν μπόρεσε να ματαιώσει το έργο του Χριστού, το οποίο βεβαίως ποτέ δεν μπορούσε να ματαιώση.

Περί Νήψεως Θεωρητικά (σελ. 141-143)

Αρχ. Αιμιλιανού Σιμωνοπετρίτου

Λόγος περί Νήψεως - Ερμηνεία στον άγιο Ησύχιο

Έκδοσις Ίνδικτο