Σιατίστης Παύλος: "Πετάξαμε την ψυχή μας στα σκουπίδια"

Ο Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης Παύλος, με καταγωγή από τη Χαλκίδα της Εύβοιας και τεράστιο κοινωνικό έργο μέχρι σήμερα, μιλά για επίμαχο κείμενο που μοιράστηκε τον περασμένο Νοέμβριο στις Εκκλησίες, για την κρίση, την πολιτική, τους μετανάστες και για αυτούς που επιχειρούν να γίνουμε ένα κράτος χωρίς ταυτότητα.

Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΕΧΕΙ ΩΣ ΕΞΗΣ:

Τελικά ποιά είναι η αλήθεια; Είσθε ο συγγραφέας και εμπνευστής του κειμένου πού διενεμήθη στις εκκλησίες;

Το κείμενο συνεγράφη από εμένα με βάση τις δύο εισηγήσεις προς την Ιεραρχία, του Σεβ. Δημητριάδος και την ιδική μου, απεστάλη εις τον Σεβ. Δημητριάδος ὁ οποίος την ενέκρινε ως είχε και εν συνεχεία απεστάλη προ την Αρχιγραμματεία της Ιεράς Συνόδου διά να τεθεί υπ’όψιν τού Μακαριωτάτου. Προφανώς ενεκρίθη και εδόθη η εντολή διά την εκτύπωση ως κειμένου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας, όπερ και εγένετο.

Υπήρξαν διαφωνίες στην Ιεραρχία για το επίμαχο κείμενο; Διέρρευσε ότι ήταν αρνητικός ο Αρχιεπίσκοπος, αληθεύει;

Κατά το διάστημα τῶν εργασιών της Ιεραρχίας και οι δύο εισηγήσεις δέχθηκαν τον έπαινο των Ιεραρχών και ενεκρίθησαν υπό της Ιεραρχίας. Αρμόδιος διά την εντολή της εκτυπώσεως του κειμένου ήτο ὁ Μακαριώτατος. Εάν διαφωνούσε θα μπορούσε να την διορθώσει ή να εμποδίσει την εκτύπωση της.

Η κρίση πού αντιμετωπίζουμε σήμερα, είναι θέμα της σημερινής Κυβέρνησης, των Κυβερνήσεων διαχρονικά ή συστεμικό (καπιταλισμός, παγκοσμιοποίηση);
Προφανώς η κρίση δεν είναι θέμα και ευθύνη της σημερινής Κυβέρνησης. Είναι ευθύνη όμως όλων των Κυβερνήσεων διαχρονικά οι οποίες υπελόγισαν το πολιτικό κόστος περισσότερο από τα πραγματικά συμφέροντα της χώρας. Ομολογούμε σήμερα ότι παίρνουμε μέτρα και κάνουμε αλλαγές πού έπρεπε να έχουν γίνει προ 20ετίας.

Γιατί λοιπόν δεν λάβαμε τα μέτρα αυτά στην ώρα τους;  Πολλά από τα στελέχη του πολιτικού κόσμου συμμετείχαν διαχρονικά σε διάφορες Κυβερνήσεις. Ήδη χθες (30.11.2011) υπουργός της σημερινής Κυβερνήσεως (αναφορά στην συνέντευξη Λοβέρδου),  σε συνέντευξη του, ομολόγει τις ευθύνες της παρατάξεως του για τον τρόπο ασκήσεως της πολιτικής. Ασφαλώς και το όλο σύστημα έχει τις δικές του τεράστιες ευθύνες. Το καίριο ερώτημα είναι εάν η οικονομία υπάρχει για να υπηρετεί τον άνθρωπο ή εάν ὁ άνθρωπος για να υπηρετεί την οικονομία.

Ο άνθρωπος έγινε απρόσωπο γρανάζι της οικονομίας. Σ’αυτό η ευθύνη του συστήματος είναι τεράστια. Σήμερα δεν μιλάμε πλέον για δικαιοσύνη, μιλάμε για συμφέροντα και αυτό είναι η αποτυχία και του συστήματος και του πολιτισμού μας.

Ποιοί οι κίνδυνοι πού αντιμετωπίζουμε σήμερα; Υπάρχει σχέδιο αφελληνισμού και εάν ναι από ποιούς πιστεύεται ότι υποκινείται;

Βλέπετε την τεράστια απαξίωση της χώρας μας; Βλέπετε τον διεθνή διασυρμό της; Ασφαλώς έχουμε τις ευθύνες μας πρώτοι εμείς. Εμείς δώσαμε το δικαίωμα. Όμως  τα γεγονότα στάθηκαν αφορμή για να αποκαλυφθούν πολλών καρδιών διαλογισμοί. Αυτό πού σήμερα επιχειρείται είναι να γίνουμε ένα κράτος με άλλη ταυτότητα.

Ἡ προσπάθεια απαξίωσης  και διαστρέβλωσης της ιστορίας μας (παραδείγματα λίγα από τα πολλά, η περιθωριοποίηση της στο σχολικό πρόγραμμα, η νέα σειρά για την ιστορία του 1821 κλπ.), η προσπάθεια περιθωριοποίησης της Εκκλησίας μέσα από τον συνεχή διασυρμό της, η καταστροφή της γλώσσας μας είναι ενδεικτικά σημεία της επιχειρούμενης προσπάθειας.

Είναι αγαθές οι προθέσεις του Πρωθυπουργού και αν ναι υπήρχε άλλος δρόμος;

Πιστεύω ότι οι προθέσεις του Πρωθυπουργού είναι αγαθές. Ὁ Πρωθυπουργός δεν έχει το δικαίωμα να αποτύχει και είναι τεράστια η ευθύνη του για να μην αποτύχει. Δεν είμαι σε θέση να έχω σαφή γνώμη για το αν υπήρχε άλλος δρόμος. Μια αίσθηση όμως πού υπάρχει στο λαό μας είναι ότι οι κατέχοντες δεν μοιράζονται αναλογικά τα βάρη της παρούσης κρίσεως. Ἡ φοροδιαφυγή π.χ. είναι μια πράξη πού κάποιοι κάνουν εις βάρος και της Πολιτείας και του κοινωνικού συνόλου.

Την Κάρτα του Πολίτη (Ηλεκτρονική ταυτότητα), πρέπει να τη φοβόμαστε και γιατί; Ποιά η θέση σας σε όσα κυκλοφορούν περί σφραγίσματος, 666 και όλης της φιλολογίας πού έχει αναπτυχθεί γύρω από τα  barcodes και τις ηλεκτρονικές κάρτες;
Κάρτα του Πολίτη: εξαρτάται τί θα είναι αυτή η κάρτα, τί θα περιέχει. Μια από τις βασικότερες αλήθειες της Ορθοδόξου Θεολογίας είναι ότι ὁ άνθρωπος είναι πρόσωπο και Θεός κεκελευσμένος. Καθετί πού ευτελίζει το ανθρώπινο πρόσωπο και την θεόσδοτη ελευθερία του είναι απαράδεκτο.

Τί θα είναι λοιπόν η κάρτα; ένα απλό χρηστικό αντικείμενο ἤ ένα μέσο ελέγχου του ανθρώπου; Εάν η κάρτα περιέχει στοιχεία για τον κάτοχο τα οποία εκείνος δεν θα τα γνωρίζει, αυτό συνιστά ευτελισμό του προσώπου και παραβίαση της ελευθερίας του.

Εάν τα στοιχεία πού θα περιέχει είναι προσβάσιμα στον κάτοχο τότε θα είναι μια άλλη ταυτότητα. Ἡ Ιερά Σύνοδος έχει ζητήσει πλήρη ενημέρωση από την Κυβέρνηση, έχει ζητήσει το σχετικό νομοσχέδιο προκειμένου να είναι σε θέση να το μελετήσει και να πάρει υπεύθυνη απόφαση.

Τα περί σφραγίσματος και χαράγματος χρειάζονται πολλή μεγάλη προσοχή από όλους μας. Που υπάρχει η αλήθεια και που η υπερβολή ή το λάθος. Αρμόδια πάντως να μιλήσει για όλα αυτά είναι η Εκκλησία διά της Ιεραρχίας της. Ἡ βιασύνη και η προπέτεια είναι επικίνδυνα πράγματα.

Πρέπει όμως να επισημάνουμε ότι μια Πολιτεία πού αντιμετωπίζει ευνοϊκά και με εναλλακτικές λύσεις τούς διαφόρους αντιρρησίες συνείδησης δεν φαίνεται να δείχνει κατανόηση σε όσους εκ των χριστιανών έστω και από υπερβολή  δυσκολεύονται με τη δική τους συνείδηση.

Πιστεύετε ότι η Εκκλησία πρέπει να έχει πολιτικό λόγο η ανάμειξη στα πολιτικά δρώμενα;

Καταρχήν η Εκκλησία έχει και Λόγο (τον Υιό και Λόγο του Θεού), είναι Εκκλησία Θεού ζώντος και λόγο με τον οποίο εκφράζει την αλήθεια του Λόγου. Ο λόγος της Εκκλησίας αφορά και τον άνθρωπο και τον κόσμο.
Πολιτική είναι η ζωή της πόλης, η ζωή των πολιτών, δηλαδή η ζωή της κοινωνίας.

Ἡ Εκκλησία δεν έχει και δεν πρέπει να έχει κομματικό λόγο. Δεν τον χρειάζεται. Το κόμμα είναι κομμάτι, η Εκκλησία είναι το όλον. Ο λόγος της Εκκλησίας είναι καθολικός. Η Εκκλησία ερμηνεύει τη ζωή.
Μιλήσατε για πολιτικά δρώμενα. Εάν εννοείτε κομματικές αντιπαραθέσεις, δεν έχει λόγο η Εκκλησία. Εάν όμως τα πολιτικά δρώμενα είναι κοινωνικά δρώμενα, ασφαλώς και έχει λόγο.

Εάν π.χ. η Πολιτεία θεσπίζει νόμο πού επιτρέπει τις εκτρώσεις ή νόμο πού εκθεμελιώνει την οικογένεια, η διαφωνία και ὁ έλεγχος της Εκκλησίας θα σημαίνει πολιτική παρέμβαση; Ας γίνουμε σοβαροί.

Ὁ λόγος περί πολιτικών παρεμβάσεων εις ένα και μόνο αποβλέπει, εις την φίμωση της Εκκλησίας. Ἡ Εκκλησία έχει αναφαίρετο δικαίωμα να απευθύνεται στο πλήρωμα της, στο λαό του Θεού. Κάθε άλλη αντίληψη όζει ολοκληρωτισμού.

Οι Ιεράρχες είναι κομματικοποιημένοι; Και εάν ναι, είναι θεμιτό;

Οι Ιεράρχες δεν έχουν κανένα λόγο να είναι κομματικοποιημένοι. Ἡ κομματικοποίηση είναι πτώχευση από το όλον στο μέρος, στο κομμάτι. Από την άλλη πλευρά η διαφωνία της Εκκλησίας σε κάποια θέματα δεν σημαίνει αντιπολίτευση. Ἡ Εκκλησία ούτε συμπολιτεύεται, ούτε αντιπολιτεύεται.

Σέβεται τούς άρχοντες τούς οποίους ο λαός εξέλεξε σε οποιαδήποτε θέση. Συνεργάζεται μαζί τους εφόσον και εκείνοι το θέλουν και μαρτυρεί την αλήθεια Της χωρίς να υπολογίζει το κόστος.

Δίνει όση βοήθεια μπορεί η Εκκλησία ή μπορεί να κάνει περισσότερα; Μήπως δεν προβάλλεται αρκετά ή σωστά η δράση της Εκκλησίας;

Όταν ὁ Αυτοκράτορας ζήτησε από τον Άγιο Ιωάννη τον Ελεήμονα, Πατριάρχη τότε της Αλεξάνδρειας, να του φέρει όλο τον πλούτο της Εκκλησίας, ὁ Άγιος μάζεψε όλους τούς φτωχούς της Αλεξάνδρειας τούς οποίους φρόντιζε με περισσή αγάπη, εξ ου και το όνομα «ελεήμων», και τούς οδήγησε στο παλάτι λέγοντας στον Αυτοκράτορα: «αυτοί είναι οι θησαυροί της Εκκλησίας».

Ἡ Εκκλησία βοηθά όσο μπορεί και μάλιστα σε αυτούς τούς δύσκολους καιρούς. Σε κάθε τοπική Εκκλησία το πλήρωμα γνωρίζει αυτό το έργο γιατί το συνδράμει ποικιλοτρόπως και με εθελοντική προσφορά και με οικονομική στήριξη.

Ακούσατε ότι η Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών διπλασίασε τις 10.000 μερίδες καθημερινό φαγητό πού ετοίμαζε μέχρι τότε και τις οποίες προσέφερε προς πάντας. Χωρίς την καθημερινή μέριμνα της Εκκλησίας σε όλη την Ελλάδα ίσως είχαμε φθάσει σε κοινωνική έκρηξη.

Η Εκκλησία δεν ενδιαφέρεται να προβάλει το έργο της. Το έργο της το γνωρίζει ὁ λαός πού ωφελείται από αυτό. Αναγκάζεται κάποιες φορές να το παρουσιάζει όταν αμφισβητείται κακόπιστα. Δεν μπορεί όμως να παρουσιαστεί σε όλη την έκταση του.

Πως να παρουσιάσεις  πχ. τον παππά πού φθάνει στο σημείο να κάνει προσωπικό δάνειο για να βοηθήσει έναν ασθενή, να σώσει το σπίτι ενός ανθρώπου για να μη μείνουν τα παιδιά του στο δρόμο, ή για να μη σταματήσει ένα  παιδί την ξένη γλώσσα πού κάνει;

Προφανώς δε το δάνειο αυτό το πληρώνει από το μισθό του. Αυτά δεν είναι δυνατόν να φανούν, δεν είναι δυνατόν να τα πεις. Όταν ὁ παππάς νοιώθει πατέρας, τότε κάνει τα πάντα με αγάπη και εφευρίσκει τρόπους. Οι εύκολοι κριτές εμπορεύονται τις ανάγκες των ανθρώπων, αλλά ποτέ δεν έβαλαν το χέρι στη δική τους τσέπη.

Ὁ Μακαριότατος με απόλυτη σαφήνεια στην πρόσφατη συνέντευξή του είπε πολύ καθαρά, ότι  το 96% της εκκλησιαστικής περιουσίας το έχει πάρει το Κράτος. Το υπόλοιπο 4%, παρόλο πού με αμετάκλητες δικαστικές αποφάσεις ανήκει στην Εκκλησία, η Πολιτεία στις ποικίλες εκφάνσεις της την εμποδίζει να το αξιοποιήσει. Ὁ Αρχιεπίσκοπος είπε πολύ καθαρά επίσης πως θέλει να το αξιοποιήσει.

Σε έργα κοινωνικής προσφοράς και έθεσε και το όριο της ολοκληρώσεως αυτών των κοινωνικών παρεμβάσεων. Ποιός λοιπόν και γιατί φοβάται μια Εκκλησία με μια έντονη κοινωνική παρουσία;

Όσο για την προβολή του έργου; Ὁ κάθε νοήμων άνθρωπος γνωρίζει ότι υπάρχει οργανωμένο κύκλωμα παραπληροφόρησης και διαστρέβλωσης του έργου της Εκκλησίας ή μεγέθυνσης του οποιουδήποτε ανθρώπινου λάθους .

Έχει χρώμα, εθνικότητα και θρησκεία ο έχων ανάγκη;

Ασφαλώς όχι και η Εκκλησία αυτό το αποδεικνύει καθημερινά με την μέριμνα της για κάθε άνθρωπο.

Ποιά είναι η προσωπική σας θέση στο θέμα πού έχει δημιουργηθεί με τούς λαθρομετανάστες και την δημιουργία φράχτη;

Είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα απότοκο μιας κακής πολιτικής. Ὁ κάθε λαθρομετανάστης είναι και αυτός εικόνα Θεού. Από την άλλη μεριά ὁ τόπος μας έχει ορισμένες δυνατότητες. Δεν φροντίσαμε την ρίζα του προβλήματος πού είναι η  αδικία πού αναγκάζει τούς ανθρώπους σε τέτοιες διεξόδους.

Ένα άλλο ερώτημα είναι εάν  όλοι αυτοί έρχονται μόνοι τους ή άλλοι τούς κατευθύνουν. Είναι πολλά ακόμη ερωτήματα για να έχουμε σαφή εικόνα του όλου προβλήματος. Ὁ φράκτης δεν πιστεύω ότι είναι λύση. Συμφωνώ με τούς προβληματισμούς του Σεβασμιότατου Αλεξανδρουπόλεως κ. Άνθιμου για το θέμα.

Πείτε μας μια διέξοδο από την κρίση, αλλά και γενικότερα.

Καταρχήν στην παρούσα φάση και στο σημείο πού έχουμε φθάσει χρειαζόμαστε υπομονή, σύμπνοια, ενότητα, σοβαρότητα, προβληματισμό και διάθεση θυσίας. Χρειαζόμαστε ακόμη αληθινή δικαιοσύνη στην αντιμετώπιση του οικονομικού βάρους και βέβαια δεν χρειαζόμαστε αλαζονεία από τούς κρατούντες, αλλά κατανόηση, ειλικρίνεια και διάλογο. Χρειαζόμαστε ακόμη εγρήγορση απέναντι στις φωνές όσων μέσα από μια καταστροφή θέλουν να δικαιώσουν τις θέσεις τους.

Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι η κρίση είναι πρωτίστως πνευματική και δευτερευόντως οικονομική. Αν αυτό δεν το καταλάβουμε τότε έχουμε όντως πρόβλημα διεξόδου. Χάσαμε το νόημα της ζωής μας. Το εγκλωβίσαμε στο παρόν, το εντοπίσαμε στην καλοπέραση και την ευδαιμονία.

Ξεχάσαμε τον καθαρό λόγο του Χριστού: «ουκ έπ’άρτῳ μόνῳ ζήσεται άνθρωπος, αλλ’επί παντί ρήματι εκπορευομένω διά στόματος Θεού». Έτσι γίναμε εύκολα θύματα και χάψαμε τα δολώματα όσων μας υποσχέθηκαν πιο πολύ άρτο και καλοπέραση. Βάλαμε το Θεό και την αλήθεια του στην άκρη και το μόνο πού πετύχαμε να μετατρέψουμε «σε σκουπίδι» τον άνθρωπο. Μας πονάει να δούμε την αλήθεια κατάματα, αλλά χωρίς αυτήν δεν σωζόμαστε.

Ὁ τρόπος πού ζούμε, ποιό νόημα ζωής υπηρετεί; Την θέωση του ανθρώπου ή την σκουπιδοποίηση του; Αυτό το ερώτημα είναι η άκρη του αδιέξοδου. Βλέπουμε ότι η λεγόμενη παγκοσμιοποίηση έτσι αντιμετωπίζει τον άνθρωπο.

Ὁ μεγάλος Ντοστογιέφσκι είχε θέσει το δίλημα: «ελευθερία ή ευτυχία;» Εμείς κυνηγήσαμε την υλική ευζωία και χάσαμε τον εαυτό μας.

Η σάρκωση του Θεού είναι το μέτρο της ανθρώπινης αξίας. Η άσκηση είναι δρόμος ελευθερίας, η εγκράτεια είναι η ανακάλυψη του ουσιώδους.

Θεωρώ ότι η βασική αιτία της ποικιλόμορφης κρίσης είναι ότι πετάξαμε την ψυχή μας στα σκουπίδια και επί πλέον αυτό το θεωρούμε και κατόρθωμα. Αν την  ξαναβρούμε και την βάλουμε στο κέντρο της προσοχής μας, θα έχουμε κάνει την αρχή για μια σωτήρια επιστροφή.

http://www.romfea.gr