Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΝΕΥΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑ, .....Η ΔΕ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ..... © Ιωάννης Σ. Ρωμανίδης (6)

III. Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΙΣ ΤΩΝ ΣΥΝΟΔΩΝ

Το συνοδικόν σύστημα προήλθεν 1) εκ της ομάδος των προφητών εις κάθε Εκκλησίαν, και 2) εκ των αποστόλων ως των εποπτών των υπ' αυτών ιδρυομένων Εκκλησιών.

Οι επίσκοποι και πρεσβύτεροι των αποστολικών εκκλησιών προήρχοντο από τους προφήτας και διδασκάλους. Η γενική υπό των αποστόλων επίβλεψις επί τοπικών ομάδων εκκλησιών συνεχίσθη, μετά τον θάνατόν των, από την συλλογικήν επίβλεψιν αυτών υπό των εκπροσωπούντων τους ενοριακούς των φωτισμένους και θεουμένους επισκόπων συγκροτημένων εις συνόδους. Ακριβώς υπό την ιδιότητα αυτήν οι συνοδικοί επίσκοποι είναι κατά κυριολεξίαν, οι διάδοχοι των αποστόλων.

Εις κάποιον σημείον, εκκλησίαι, όπως εκείνη της Λαοδικείας (Αποκ. 3:14-22), ηυξήθησαν εις τοιούτον βαθμόν, ώστε έγιναν δεκταί ως ημιφυσιολογικαί, όσον έμειναν υπό εποπτίαν. Φαίνεται ότι εξ αιτίας μιάς τοιαύτης συγκυρίας, αρχίζουν να εμφανίζωνται Εκκλησίαι, όπου προΐστανται πρεσβύτεροι αντί επισκόπων, διότι δεν υπήρχον αρκετοί θεούμενοι, δια τον βαθμόν του επισκόπου.

Ότι οι επίσκοποι πρέπει να εκλέγωνται εκ των θεουμένων, έμεινε βασική προϋπόθεσις της Ορθοδόξου Παραδόσεως, ιδιαιτέρως υποστηριζομένη υπό του Αγίου Διονυσίου του Αρειοπαγίτου, μέχρι τον 19ον αιώνα. Με την πάροδον του χρόνου οι θεούμενοι αποσυνδέθησαν από τον ενοριακόν κλήρον και ήρχισαν να εμφανίζωνται εις το επίκεντρον των αναχωρητών και μοναχών, οι οποίοι γίνονται εν συνεχεία τα φυτώρια δια την προετοιμασίαν υποψηφίων Ιεραρχών και κυρίως προέδρων συνόδων. Η κυρία ευθύνη των επισκοπικών συνόδων ήτο η προαγωγή της θεραπείας της καθάρσεως και του φωτισμού της καρδίας και της θεώσεως καθώς και η πλήρης υποστήριξις όλων των προγραμμάτων εφαρμογής των αποτελεσμάτων της εν λόγω θεραπείας δια την εξύψωσιν του συνόλου της κοινωνίας. Πάντα ταύτα προϋπέθετον την χειροτονίαν γνησίων ιατρών και την απόρριψιν των κομπογιαννιτών, των οποίων οι αφηρημένοι στοχασμοί ή απεμάκρυνον απ' αυτήν την θεραπείαν και τελείωσιν ή έφθανον μέχρι πρό της θεραπείας και εβούλιαζον εν συνεχεία εις το τέλμα της ηθικολογίας.

Ακριβώς λόγω της ταυτότητος θεραπείας και τελειώσεως εις όλους τους φωτισμένους και θεουμένους, δεν κατενόησαν ποτέ οι Ορθόδοξοι την δογματικήν αυθεντίαν ως επιβαλλομένην άνωθεν, αλλ' ως υπάρχουσαν εις τους φωτισμένους και θεουμένους έσωθεν. Επειδή δε η κοινή αυτή εμπειρία καταξιώνει την πραγματικότητα, ότι "Θεόν φράσαι μεν αδύνατον, νοήσαι δε αδυνατώτερον," δεν ήτο δυνατόν οι δοξασμένοι να διαφωνήσουν μεταξύ των εις την χρήσιν διαφορετικών όρων, αρκεί να οδηγούν εις τον φωτισμόν και δοξασμόν. Το σχίσμα μεταξύ των Ορθοδόξων και των Ανατολικών Ορθοδόξων είναι ένα παράδειγμα αποδοχής διαφορετικών τρόπων διατυπώσεως από την μίαν πλευράν και ενός μόνον τρόπου διατυπώσεως από την άλλην.

1) Σύνοδοι και Ορθόδοξος πολιτισμός

Η δύναμις του φωτισμού και της θεώσεως όχι μόνον υπέμεινε και εβάστασε τους διωγμούς, αλλά και κατέκτησε την Ρωμαϊκήν Αυτοκρατορίαν και έγινε η καρδία του Ελληνικού της Πολιτισμού. Μη οικείοι με την πραγματικότητα αυτήν ιστορικοί, δεν έχουν κανένα τρόπον, να κατανοήσουν την έκτασιν της μεταμορφώσεως που υπέστη το Ρωμαϊκόν κράτος από την θεραπείαν του φωτισμού και της θεώσεως. Το κριτήριον με το οποίον η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία έκαμε την Ορθόδοξον πίστιν και πράξιν και το συνοδικόν της σύστημα μέρος της νομοθεσίας και της διοικήσεώς της δεν διέφερε πολύ από την σημερινήν νομικήν υποστήριξιν της γνησίας ιατρικής και της προστασίας των πολιτών από κομπογιαννίτας. Θρησκείαι και δόγματα, που απομακρύνουν από τον φωτισμόν και την θέωσιν , δεν εθεωρούντο μόνον επικίνδυνα δια την σωτηρίαν, αλλά και ως μη συντελεστικά εις την παραγωγήν πολιτών, που θα ηδύναντο να συντελέσουν εις την θεραπείαν και μεταμόρφωσιν της κοινωνίας.

Η συμβολή των φωτισμένων και δοξασμένων εις τον Ελληνικόν Πολιτισμόν, τόσον εις το Ανατολικόν όσον και εις το Δυτικόν τμήμα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ήτο πολύ μεγαλυτέρα, από όσον δύνανται οι μη γνώσται της Ορθοδοξίας ιστορικοί να φαντασθούν, έστω και αν πολλαί εκ των αυτοκρατορικών προσδοκιών απεδείχθησαν ουτοπικαί.

Ο ισχυρισμός, ότι η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και ο Ελληνικός της Πολιτισμός αντικατεστάθησαν από κάποιαν "Βυζαντινήν" αυτοκρατορίαν και κάποιον "Βυζαντινόν" πολιτισμόν, είναι καθαρά καρικατούρα. Ο φωτισμός και ο δοξασμός είχον γίνει η καρδία και ο πυρήν τόσον του Ανατολικού όσον και του Δυτικού μέρους της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Αυτή η παράδοσις της θεραπείας και της τελειώσεως δεν ενδιέφερε τους Τεύτονας κατακτητάς των Δυτικών Ρωμαίων. Αλλ' οι Ανατολικοί Ρωμαίοι διετήρησαν και συνέχισαν την παράδοσιν αυτήν, η οποία δεν είναι "Βυζαντινή" αλλά Αποστολική.

2) Φραγκο-Λατινικός πολιτισμός

Οι Μεροβίγγιοι ρήγες των Φράγκων εσφετερίσθησαν πρώτον το δικαίωμα αρνησικυρίας εις τας εκλογάς των επισκόπων. Κατόπιν εσφετερίσθησαν το δικαίωμα διορισμού των επισκόπων. Εν συνεχεία ανεκάλυψαν την οικονομικήν ωφέλειαν εκ της πωλήσεως των θέσεων των επισκόπων δια της πλειοδοσίας. Εις αυτό το σημείον οι Ρωμαίοι επίσκοποι της Φραγκίας έχασαν την επαφήν των με τον φωτισμόν και τον δοξασμόν, που επεβίωσαν ανάμεσα εις τον μοναχισμόν, κλήρον και λαόν, όπως φαίνεται σαφώς εις τους βίους των αγίων. Εν συνεχεία ηυξήθη ο αριθμός των Φράγκων επισκόπων μέχρις ότου οι Καρολίγγειοι Φράγκοι εξεδίωξαν τους εναπομείναντας Ρωμαίους επισκόπους και επέβαλον τους εαυτούς των ως επισκόπους εις την Εκκλησίαν, με ιδιαιτέραν φροντίδα αστυνομεύσεως των Ρωμαίων, που είχον μεταβληθεί εις τα διάφορα είδη της δουλοπαροικίας. Ούτως αι Φραγκο-Λατινικαί βασιλείαι και ευγένειαι έκαμον την αποστολικήν διαδοχήν ιδιοκτησίαν της φυλής των. Η απείθεια των δούλων και δουλοπαροίκων εις αυτήν την αποστολικήν διαδοχήν διορθώνετο από τον επισκοπικόν στρατόν.

Ούτε μία εκ των δογματικών πρωτοβουλιών των Φράγκων κατά τον 8ον και 9ον αιώνα υπήρξε το αποτέλεσμα αναζητήσεως πληροφοριών και επεξηγήσεων από τους Ρωμαίους, των οποίων τας δογματικάς διατυπώσεις διέστρεφον. Οι Φράγκοι δεν ήσαν εις θέσιν να κάμουν διάλογον, απλώς διότι ήσαν αμαθείς βάρβαροι, με μίαν απίστευτον αυτοπεποίθησιν, ότι είναι η εκλεκτή φυλή του Θεού και ότι ο Αυγουστίνος είναι ο καλύτερος οδηγός εις όλα τα ουσιώδη ζητήματα της πίστεως. Δυστυχώς ο επίσκοπος Ιππώνος δεν είχε κατανοήσει τον βιβλικόν φωτισμόν και δοξασμόν.

Μερικούς αιώνας αργότερον ήρχισαν οι Φράγκοι να πληροφορούνται δια τους Πατέρας και τας Ρωμαϊκάς Οικουμενικάς Συνόδους. Αλλ' απλώς υπέταξαν και αυτάς εις την ιδικήν των παράδοσιν και ανέδειξαν τον Αυγουστίνον εις το κατ' εξοχήν κλειδί της ερμηνείας των. Έτσι, οι Φράγκοι ουδέποτε είδον, και οι Λατίνοι ακόμη δεν βλέπουν, την κάθαρσιν και τον φωτισμόν της καρδίας και τον δοξασμόν ούτε εις την Π. ούτε εις την Κ. Διαθήκην, ούτε εις τους Πατέρας. Ουδέποτε είδον, και ούτε ακόμη βλέπουν, την ανάγκην θεραπείας της αναζητούσης την ευδαιμονίαν νόσου και της μεταμορφώσεως της ιδιοτελούς αγάπης εις αγάπην, ήτις "ου ζητεί τα εαυτής." Συνεχίζουν να πιστεύουν, ότι η θέα του θεού είναι ο παράδεισος και η ευδαιμονία, και ότι η έλλειψις της θέας του Θεού είναι η κόλασις. Δηλαδή απορρίπτουν το θεμέλιον της διδασκαλίας της Αγίας Γραφής και των Πατέρων, ότι όλοι οι άνθρωποι θα είδουν την δόξαν του Θεού εν Χριστώ, αλλ' όλοι δεν θα μετάσχουν.

3) Δυτικός πολιτισμός

Τμήματα της Μεταρρυθμίσεως ήλθον εις σαφεστέραν ρήξιν με τον Φραγκο-Λατινικόν Χριστιανισμόν από άλλα τμήματα και επανήλθον, μέχρις ορισμένου σημείου, εις την δικαίωσιν δια της πίστεως εκείνης, ήτις είναι χάρισμα του Αγίου Πνεύματος εν τη καρδία. Η πρόσφατος συμφωνία μεταξύ Λουθηρανών και Ορθοδόξων περί του Κανόνος της Αγίας Γραφής και της Θεοπνευστίας συμπεριλαμβάνει την από κοινού αποδοχήν της αληθείας, ότι η δικαίωσις (φωτισμός) ολοκληρώνεται εις αυτήν την ζωήν με τον δοξασμόν. Τούτο θα πρέπει να αποδειχθή ουσιαστικόν βήμα προς την ορθήν κατεύθυνσιν, όχι μόνον δια την ένωσιν των Εκκλησιών, αλλά, επίσης, δια την εξύψωσιν του εν εξελίξει ακόμη ευρισκομένου Δυτικού Πολιτισμού.

IV. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Ο Φραγκο-Λατινικός και ο Δυτικός Πολιτισμός και το Ισλάμ είναι κυριαρχημένα από την νόσον της θρησκείας και της αναζητούσης την ευδαιμονίαν ιδιοτελείας. Αυτή ακριβώς η αρρώστια ευρίσκεται εις το θεμέλιον όλων των προσωπικών και κοινωνικών νοσημάτων. Παραμένουσα πάντα ανεξέλεγκτος, οδηγεί αυτομάτως εις συγκρούσεις συμφερόντων εις όλα τα επίπεδα της κοινωνίας και εις την ιδιοτελή εκμετάλλευσιν των ανθρώπων και του περιβάλλοντος υπό των συνανθρώπων των. Η σύγχρονος τεχνολογία και επιστήμη υπετάγησαν εις την εξυπηρέτησιν της αρρωστείας αυτής, ως εκφράζεται εις την καταναλωτικήν οικονομίαν, η οποία διαβρώνει τας κοινωνικάς δομάς και ωθεί εις την εκμετάλλευσιν των φυσικών πόρων πέραν των υποφερτών ορίων.

Η ανθρωπότης κατώρθωσε να επιβιώση των αναριθμήτων καταστροφών του περελθόντος, αι οποίαι προεκλήθησαν από αυτήν την νόσον. Όμως η γενεά μας έχει την "τιμήν" να ζή εις εκείνην την φάσιν της ανθρωπίνης ιστορίας, η οποία, δια πρώτην φοράν, μαρτυρεί περί της "ικανότητος" της ανθρωπότητος να αυτο-καταστραφή πλήρως, είτε από πυρηνικόν συμβάν ή από μόλυνσιν και διατάραξιν της οικολογικής ισορροπίας. Ίσως η μεγαλυτέρα απειλή δια την ασφάλειαν του πλανήτη μας προέρχεται από αποκαλυπτικούς ονειροπώλους θρησκευομένους.

Η ωμή ιδιοτέλεια δια την επιβίωσιν του κόσμου και δια την ευημερίαν της κοινωνίας δύναται τελικώς να εξαναγκάση τους υπευθύνους να εύρουν μίαν λύσιν εις το φάσμα αυτό της πυρηνικής και της οικολογικής καταστροφής. Η μόνη λύσις φαίνεται να είναι η συλλογική αυτο-επιβολή μιάς ασκητικής εγκρατείας.

Το ότι, 1) ο πόθος δια την ευδαιμονίαν είναι "η" αρρώστια της ανθρωπότητος, την οποίαν προωθούν σχεδόν όλες οι θρησκείες, και το ότι, 2) η θεραπεία της "είναι" η κάθαρσις και ο φωτισμός της καρδίας και ο δοξασμός, είναι δύο αλήθειαι της αποκαλύψεως που θά' καμε καλά ο κόσμος να μη αγνοεί.

Αυταί αι αλήθειαι τυγχάνουν να είναι τα κλειδιά της μετ' αλλήλων ενώσεως εν τη ακτίστω δόξη της Αγίας Τριάδος δια την οποίαν προσεύχεται ο Χριστός (Ιω. 17) δια να πιστεύση ο κόσμος.

συνεχιζεται....