Συναξαριστής 4 Απριλίου: Σύναξη της Υπεραγίας Θεοτόκου της Γεροντίσσης

Σύναξη της Υπεραγίας Θεοτόκου της Γεροντίσσης

Η ιερά εικόνα της Παναγίας της «Γεροντίσσης» φυλάσσεται με ευλάβεια στη μονή Παντοκράτορος του Αγίου Όρους. Είναι αντίγραφο της ψηφιδωτής εικόνος της Παναγίας Γοργοεπηκόου, που βρισκόταν στη μονή Παντοκράτορος της Κωνσταντινουπόλεως.

Η επωνυμία «Γερόντισσα» αποδόθηκε ύστερα από ένα θαύμα της Παναγίας. Την εποχή κατά την οποία επιτελέσθηκε το θαύμα, ο ηλικιωμένος ηγούμενος που μετρούσε τις τελευταίες ώρες της ζωής του, ζήτησε να κοινωνήσει των Αχράντων Μυστηρίων. Γι' αυτό παρακάλεσε τον ιερέα που λειτουργούσε εκείνη την ημέρα να συντομεύσει την Θεία Λειτουργία, ώστε να προλάβει να κοινωνήσει. Ο εφημέριος όμως της μονής δεν υπάκουσε. Τότε ακούσθηκε η φωνή της Παναγίας, που τον πρόσταξε να τελειώσει γρήγορα την Θεία Λειτουργία για να προλάβει να κοινωνήσει ο γέροντας ηγούμενος. Έτσι κι έγινε. Μόλις ο γέροντας κοινώνησε, κοιμήθηκε με ειρήνη και από τότε η εικόνα έλαβε την προσωνυμία «Γερόντισσα».

Σε αυτήν την εικόνα, που βρίσκεται στον κίονα του αριστερού χορού του Καθολικού της μονής Παντοκράτορος, η Παναγία παριστάνεται σε όρθια στάση δέησης χωρίς τον Χριστό. Στην ασημένια επένδυση της εικόνας φαίνεται και ένα πιθάρι που ξεχειλίζει θυμίζοντας μας ένα θαύμα της Παναγίας, η οποία εισακούοντας τις προσευχές του Γέροντος γέμισε με λάδι τα άδεια πιθάρια της μονής (κατά μία άλλη εκδοχή από αυτό το γεγονός έλαβε την προσωνυμία «Γερόντισσα»).

Σε μία επιδρομή Σαρακηνών στη μονή ένας απ' αυτούς προσπάθησε να σχίσει την εικόνα σε κομμάτια, για να ανάψει μ' αυτά το τσιμπούκι του, αλλά έχασε αμέσως τον όρασή του και οι σύντροφοί του πέταξαν την εικόνα σε ένα κοντινό πηγάδι. Ο τυφλός ιερόσυλος παιδεύτηκε τόσο κατά την ώρα του θανάτου του, ώστε παράγγειλε στους δικούς του ακόμα και μετά το θάνατο του να πάνε στο Άγιον Όρος και να βγάλουν την εικόνα από το πηγάδι, πράγμα το οποίο και έγινε, αφού η εικόνα είχε παραμείνει εκεί ογδόντα χρόνια.

Στη σημερινή της μορφή η εικονα είναι μάλλον επιζωγραφισμένη.

http://www.saint.gr/1809/saint.aspx